نامهای متداول:   گواوا، گواوای برزیلی، گووا  

نام انگلیسی: castilian guava, sour guava, guinea guava

نام علمی: Psidium guajava

خانواده:  MYRTACEAEمیرتاسه

رنگ گل: سفید رنگ

شکل گل: گلهای آن سفید رنگ بوده و هم به صورت تک تک و همچنین در خوشه هایی 3 تایی نمایان میشوند. گلها دارای پرچم های بلند و زیبای زیادی میباشند.

میوه گواوا: میوه ها کوچک و متعدد میباشند، پوستی زرد و یا بنفش رنگ دارند. میوه گرد است و قطری حدود 1 تا 2.5 سانتیمتر دارد. میوه آن به اناری كوچك شباهت دارد.

اندازه: درختچه ای است که بین 1 تا 3 متر رشد میکند. (به ندرت تا 9 متر نیز دیده شده است.)

فصل گلدهی: گواوا در مناطق نزدیك استوا،  درهر ماه استعداد گلدهی دارد، ولی در مناطق شمالی ایران در سال دو بار و در مناطق جنوبی کشورسه بار در سال گل می دهد.

برگ: برگ های این درختچه بیضی شکل و براق هستند ، حداکثر 8 سانتیمتر طول و 5 سانتیمتر عرض دارند.

ساقه: از پوسته ای به رنگ قهوه ای متمایل به سبز یا قهوه‌ای متمایل به قرمز پوشیده شده است.

توضیحات در مورد گیاه گواوا:

درخت میوه گواوا معروف به سیب گرمسیری و یکی از شناخته شده ترین درختان میوه های هند می باشد. این درختچه بومی مناطق گرمسیر آمریکا بوده و منشا اصلی این گیاه برزیل است. دارای ۱۵۰ گونه‌ مختلف است، ودر موطن خود اغلـب به صورت خودرو هستند. درختچه آن دارای ریشه‌های سطحی است که می‌تواند به گونه عمقی و پرپشت گسترش یابند.

بسته به گونه آن دارای برگ‌های بدون کرک یا پوشیده از کرک است و گل هایش خوشبو است که به صورت نرمال در بهمن و اسفند می روید. میوه ی آن شبیه اناری کوچک و دارای تاجی از کاسبرگ همانند انارمی باشد.

میوه گواوا گوشتی و با بذرهایی قرمز رنگ یا زرد در درونش است. این درخت حدود 30 سال عمر می کند و عموما تا 3 متر و گاهی تا 7 متر ارتفاع پیدا می کنند. گواوا منبع غنی از ویتامین ث و  ماده پکتین و دارای مقادیر زیادی از کلسیم و فسفر بوده و همچنین بذر گواوا منبع غنی از آهن می باشد. گواوا هم از نظر زینتی و هم به دلیل استفاده خوراکی از میوه هایش از محبوبیت خاصی برخوردار است.

نهال گواوا در سن سه الی چهار سالگی به بار می نشیند و به میوه دهی میرسد و تا پایان عمر 30 ساله اش محصول می دهد. دوره گلدهی تا برداشت میوه در مناطق مختلف بسته به شرایط آب و هوایی، متفاوت است.

خاک مناسب:

گواوا انواع خاکها حتی خاکهای فقیر را تحمل می کند و فقط به شوری خاک تا حدود زیادی حساس است. برای رسیدن به رشد ایده آل، بهتر است خاک آن غنی از مواد آلی باشد و زهکشی خوبی داشته باشد تا ریشه  درختچه دچار خفگی ناشی از  حالت غرقابی خاک نشود. اگر اسیدیته PH خاک بالاتر از ۷ باشد نیز این درختچه همچنان به رشد خود ادامه می دهد ولی علائم کمبود عناصر روی و آهن در آن ظاهر میگردد.

ازدیاد و تکثیر:

تکثیر با بذر: درواقع بهترین روش ازدیاد و تکثیر گواوا تکثیر با بذر است. در این روش، بذر در خزانه در بستری مناسب کشت می شود. زمان کاشت تا زمان جوانه زنی بذر، حدود 4 تا 6 هفته طول خواهد کشید. وقتی گیاه به سایز مناسب رسید، بعد از سپری شدن خطر دوره سرما، گیاه به محل اصلی انتقال می یابد. بهتر است برای افزایش قدرت جوانه زنی و افزایش شانس رویش، بذرها  قبل از کاشت چند ساعت در آب خیسانده شود.

تکثیر با قلمه: برای  گرفتن قلمه مناسب بهتر است از ساقه های نرم انتخاب شود و اگر از ساقه نیمه  نرم و نیم چوبی استفاده شد مناسب است قبل از کاشت کمی در هورمون ریشه زایی قرار داده شود.

خوابانیدن شاخه: برای این منظور بهتر است از شاخه های یکساله استفاده شود که ساقه کنار گیاه روی زمین خوابانیده می شود و در محل قرارگرفتن شاخه آن در زمین، باید خراش دهی روی ساقه انجام شود. سپس روی آن را خزه ریخته و پلاستیک می کشیم حدود ۱ماه تا ۴۰ روز یاقه ای ریشه دار خواهیم داشت که با جدا کردن آن از گیاه مادر گیاهی مستقل خواهیم داشت.

پیوند زدن: برای این کار، باید ساقه هایی برای پیوند انتخاب شوند که از قسمت انتهایی که سبز و چهارگوش هستند و جوانه یا چشمه نوزاد دارند.

نیاز های نوری: آفتاب کامل

دما و آب و هوای ایده آل درخت گواوا: گواوا از درختان مناسب کشت در مناطق گرمسیری ، نیمه گرمسیری و معتدله است. درخت گواوا قدرت تحمل همه نوع آب و هوا به جز یخبندان شدید را داراست و هند بهترین منطقه برای كشت آن شناخته شده است.  دمای بین 21 تا 28 درجه سانتیگراد برای آن ایده ال است.

کاربردها:

کنار باغچه ها، به عنوان حصار و گیاه زینتی، به عنوان یک پوشش سبز و حافظ خاک، به عنوان تثبیت کننده خاک جهت جلوگیری از فرسایش بادی و آبی، به صورت کمربند سبز در اطراف شهرهای کویری و گرمسیری و همچنین در کنار جاده ها مورد استفاده قرار میگیرد.

خواص دارویی و درمانی گواوا:

ویتامین ب کمپلکس (تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، فولات، اسید پانتوتنیک و پیریدوکسین) که در برگ های  درخت گواوا موجود است می تواند از ریزش مو جلوگیری نموده و رشد آن را بهبود دهد.

برگ های گواوا قند خون را تنظیم می کند و از دیابت نیز پیشگیری می کنند. به واسطه محتوای فیبر درون خود و کنترل تبدیل کربوهیدارت های پیچیده به قند، استفاده از برگ های  درختچه گواوا همانند چای می تواند احساس سیری را در فرد ایجاد نموده و به کاهش وزن کمک کند.

عصاره برگ گواوا موجب آپوپتوز (مرگ سلولی) در سلول های سرطانی معده می شود. چای برگ گواوا به طور کلی کارکرد دستگاه گوارش را بهبود بخشیده و در درمان اسهال، مسمومیت های غذایی و ناراحتی های معده  بسیار موثر است.

کوئرستین موجود در برگ های درخت گواوا برای کاهش اثرات آسم و بیماری های مزمن تنفسی مانند برونشیت و سرفه مزمن نیز سودمند میباشد.

به واسطه ویژگی های میکروبی خود، برگ های خرد شده و له شده گواوا می تواند برای درمان و بهبود بریدگی های جزئی و خراشیدگی های پوست مورد استفاده قرار بگیرد.

جوشانده برگ و پوست گواوا قاعده‌آور است و برای خانم‌ها در دوران پس از زایمان سودمند است.

میوه  کاملا رسیده و خشک شده آن برای درمان اسهال خونی استفاده می‌شود.

میوه گواوا نرم ‌کننده سینه بوده و برای عفونت‌ گلو به عنوان آرام‌ کننده و تسکین دهنده مورد استفاده قرار میگیرد.

طریقه مصرف:

مصرف میوه در مراکز تولیـد به شکل تازه خوری بوده، ولی در تهیـه ژلـه، مارمالاد، کنسـرو و پاره‌ای از مشروبات غیرالکلی هم کاربرد دارد.

 در مورد روش استفاده از برگ گواوا  برای موارد پوستی بایستی تعدادی برگ گواوا (حدود یک مشت) را در حدود یک لیتر آب به مدت 20 دقیقه جوشانده و سپس آن را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید در دمای طبیعی محیط خنک شود.

آن  را از صافی عبور دهید تا برگ ها از آب جدا شوند. و سپس به روی پوست بمالید. به مدت دو ساعت پوست سر و موهای شما به این ماده آغشته بمانند و سپس سر خود را شستشو دهید.

کود دهی به درخت گواوا:

مصرف 110 تا 225 گرم کود کامل سه یا چهار مرتبه در سال برای دو سال اول ضروری بوده، و زمانی که گیاهان شروع به تولید محصول کرد، کوددهی به بعد از برداشت محصول موکول می گردد.

محلول پاشی با اوره و فسفات  محلول قبل از مرحله ی گلدهی باعـث افزایش تولیـد  و افزایش کیفیت محصول درحدود 45% می شود. همچنین با کود محلول میزان کل مواد جامد محلول ماننـد: شکر، و اسید اسکوربیک در میوه افزایش می یابد.

هرس گواوا:

این گیاه با توجه به درختچه ای بودن نیاز به هرس شاخه هایی که به صورت نا همگون بزرگ شده اند در فصل زمستان دارد.

آبیاری:

به طور متوسط صورت گیرد. این گیاه به خشکی تحمل بالایی دارد ولی رشد مناسب آن وقتی صورت می گیرد که آبیاری منظم و متناوب انجام شود تا گلدهی و در نتیجه تولید میوه افزایش یابد. به طور کلی اگر خشکی و کمبود آب در دوران گلدهی رخ بدهد، باعث کاهش  میزان گلدهی و درنتیجه کاهش تولید میوه گواوا می شود و در دوران رشد میوه نیز باعث کوچک و چروکیده شدن میوه می شود.

آفات و بیمارهای گواوا:

مگس میوه  از مهمترین آفاتی است که است در تمام فصول به درخت گواوا حمله می کند و موجب خسارت زدن به آن می شود.

شپشک ها نیز می‌توانند به درخت گواوا آسیب برسانند.
بیماری ها گواوا شامل لکه های میوه، پوسیدگی موکوری، پوسیدگی قارچی، جلبک انگلی، پوسیدگی ریشه و ساقه و لکه های برگی می‌باشند.

 بروز شانکر ساقه و لکه برگی سوکوسپورایی نیز در درختچه گواوا دیده شده است.

انواع گواوا:
گواوای قرمز را گواوای توت فرنگی و گواوای زرد را گواوای لیمویی نیز مینامند. گواوای برزیلی و زیتون محلی (در جنوب ایران) نیز از گونه های این درخت هستند.

گواوا درختچه‌ ای همیشه سبز است و قابلیت پرورش در آپارتمان را نیز داراست.

طعم و عطر میوه منحصر به فرد و بسیار مطبوع است.