برای کسب اطلاعات بیشتر در هنگام " خرید نهال آووکادو " مطالب زیر مفید خواهد بود.
آووکادو
نام علمی: Persea Americana
خانواده: Lauraceae
آووکادو و یا گلابی تمساح نام درخت و میوه ی این درخت است. این گیاه بومی مکزیک و نواحی مرکزی قاره امریکا می باشد. نواحی گرمسیری برای کاشت گیاه مناسب است. این درخت همیشه سبز رشد سریعی دارد و تا 20 متر رشد می کند. شاخ و برگ متراكمی دارد. طول برگ هایش از 10 تا 20 سانتی متر و عرض آن ها 3 تا 6 سانت می شود که تا 2 یا 3 سال روی درخت باقی میمانند. گل های این گیاد در ماه دی و اسفند نمایان می شوند و حدود 200 تا 300 شکوفه خواهد داد. این گل ها توسط زنبورها در گرده افشانی تسریع می شوند. میوه های گلابی شکل آن انواع مختلف دارد، در نوع غیر غربی میوه هایی سبز کمرنگ با اندازه ی بزرگ و بیش از 1 کیلوگرم دارد. در گونه ای دیگر ميوههاي تخم مرغي يا گلابي شكل متوسط به رنگ سبز و با سطح ناصاف دارند و بعد از رسیدن سیاه رنگ می شوند. انواع دیگر میوه هایی کوچک و سبک تر تا 300 گرم، همراه با پوستی نازک دارند. زمان رسيدن ميوه از 6 تا 12 ماه در گونههاي مختلف متفاوت است، میوه زمانی می رسد که از درخت چیده شود و ممكن است بعد از رسيدن نيز به بزرگ شدن ادامه دهد. در زمان برداشت، میوه سفت می شود و بتدریج بافتش نرم می گردد. گوشت میوه سبز درخشان و رنگ پريده ، روغنی ، بی مزه است ، بذر آن در دوطرف پهن ، گرد ، مخروطی يا تخم مرغی شکل است، سخت، سنگين، به رنگ عاج فيل ولی در دو پوشش نازک قهوه ای محصور شده است و اغلب به گوشت آواکادو چسبيده است ،گاهی ميوه به خاطر فقدان گرده افشانی و ديگر عوامل، بدون بذر می شود.
شرایط محیطی
آواکادو در طول فصل بارانی نيازی به آبياری ندارد. زمانی آبیاری کنید که خاک آن خشک شده و رطوبت خود را از دست داده باشد. آبیاری بیش از نیاز ریشه ها را کم میکند، برگ ها زرد می شود و باعث از بین رفتن گیاه می شود. آب باید از زیر گلدان خارج شود و در زیرگلدانی نیز جمع نگردد.
رشد کامل گیاه در نور کامل و نه نور مستقیم آفتاب، صورت می گیرد. سایه ی گیاهان دیگر نیز می تواند مکان مناسبی باشد. نور شدید گیاه را می سوزاند و در نور کم گیاه به سمت نور خم می شود و برگ های زیرین خود را از دست می دهد.
دمای زیر 2 درجه برای گیاه مناسب نیست، در هوای سرد جایکه آفتاب بیشتری دارد بهتر رشد میکند. حداکثر دمای قابل تحمل برای این گیاه نیز 37 درجه است.
خاک های نرم، گرانيتی تجزيه شده و لومی شنی مناسب آوکادو است، خاک گیاه باید به خوبی زهکشی شده باشد. این گیاه به جمع شدن املاح و یا شور شدن خاک حساس است. املاح زیاد نوک و حاشیه برگها را می سوزاند. نسبت به خاک های قليایی و اسيدی مقاوم است. عموما به گياه چهار بار در سال كود ميدهند و بعد از يک سال پس از رشد کود دادن را آغاز می کنند. درختان بالغ را ميتوان با كود نيتروژنه در اواخر زمستان و اوايل تابستان تغذيه کرد. کمبود آهن برگ ها را زرد می کند که برای رفع آن از کود برگ ها استفاده کنید.
مدل ستونی این گیاه، سال های اوليه شکل گيری هرس نياز دارند تا به شكل مدور درآيند اما کلا از دادن شكل قائم به گياه خودداری کنید.
تکثیر گیاه
آووکادو را با پیوند، بذر و قلمه زیاد می کنند.
با کاشت بذر 8 تا 10 سال زمان لازم است تا درخت محصول دهد، و این مقدار در روش پیوند 2 تا 3 سال است.
آفات و بیماری ها
جوندگان مثل موش و موش خرما آفت اصلی این گیاه است. كرم قهوهاي و خالدار، ليسه و حلزون نیز از حیوانات مضر برای آوکادو می باشد. شپشک آرد آلود، تریپس و شپشک های سپردار نیز به گیاه حمله می کنند. بیماری های قارچی مثل شانکر به گیاه صدمه میزند.
تنها راه عملی تکثیر این درخت پیونــــد ارقام مرغوب و مطلوب بر روی نهال های پایه می باشد. گیاهان پیوندی معمولاً در طی 2ـ1 سال میوه می دهند که این مدت در مقایسه با زمان لازم برای میوه دهی درختان با پایة بــذری که 20ـ8 سال است، بسیار کمتـــــر و مقرون به صرفه تر می باشد. درکالیفـرنیا، درختان خزانه ای آوواکادو بصورت تجاری توسط پیوند شکمــی یا T، پیوند انتهایـی زبانه ای یا نیمانیم، گاوه ای و یا اسکنه ای، بر روی نهال های آوواکادو، ازدیاد می شوند. در فلوریدا و کشورهای کارائیب، گهگاه از پیوند T استفاده می شود، اما روش معمول در خزانه ها، پیوند جوانه های انتهایی رسیده می باشد که به صورت پیوند جانبی یا گاهی پیوند لفافی جانبی Side-veneer و یا پیوند اسکنه ای بر روی نهال های جوان و آبدار انجام می گیـــرد. برای پرهیـــز از بروز بیماریها باید پیوندک ها از درختان منبعــی که توسط اداره های صدور گواهی کنترل می شوند، و عاری از عوامل بیماریزا هستند، تهیه گردد. بذرها، عموماً کمی بعد از جدا شدن از میوه هایی که از درخت برداشت شده اند(نه میوه هایی که بر روی زمین ریخته اند) کشت می شوند. در مورد بذرها باید توجه شود تا بذور خشک نشوند که در اینصورت قوة نامیة خود را ازدست می دهند، البته بذرها رامی توان با قرار دادن در پیت خزة خشک و نگهداری در دمای ºc5 و رطوبــت نسبـــی90% به مدت 8ـ6 ماه انبار کرد. برای حـذف آلودگـــی Phytophthora cinnamomi(پوسیدگی ریشة آووکادو) بذرها را باید قبل ازکاشت، بمدت 30 دقیقه درآب گرم ºc 52-49 قرارداد. جوانه زنی بذرها، با برداشتن پوسته های قهوه ای رنگ بذر و بریدن لایة نازکی از نوک و ته بـــذر درمرحلة قبــــل ازکاشت، تسریع می شود. پوسته های بذر را می توان با خیساندن و سپس خشک کردن آنها در زیر آفتاب، جدا کرد. بذر نژادهای مکزیکی که بذرهایشان در پاییز می رسد، ممکن است در اواخر پاییز یا اوایل زمستان در بستر مناسب، کاشته شوند.
بذور را بایستی به نحوی که ته بزرگ آنها در پایین قرار گرفته، و در عمقی که فقط نوک آن پوشیده شده باشد، کاشت. اگر بذرها در منطقه ای گرم کاشته شوند، می تـــوان بذرهای سبــــز شده را در بهار سال بعد، بر روی ردیف های خزانه کاشت. در تابستان یا پاییز، معمولا نهال ها به اندازه ای رشد کرده اند که می توان برروی آنها پیوند شکمی زد، در غیر اینصورت عمل پیوند در بهار آینده انجام می گیرد. گزینش پیوندک مناسب، از اهمیت خاصی برخوردار است. بهترین جوانه ها، معمولاُ در نزدیکی نوک انتهایی شاخه هایی قرار دارند که چرخة رشد را تکمیل کرده و برگهایی کاملاُ رسیده و چرمی دارند. برای جلوگیری از خشک شدن، می بایستی هنگامی که جوانة پیوندک از روی درخت مادری برداشت می شود، برگها را حذف کرد. 6-4 هفته پس از پیوند جوانه، پایه ها باید در فاصلة cm25-20 بالای جوانه قطع شده و یا شاخه در چند سانتیمتری بالای جوانه، خم شود. قسمت باقی مانده نهال در بالای جوانه، تا هنگامی که شاخه های جوانه رشد خود را تکمیل نمایند، قطع نمی شود. معمولاُ شاخه های جدید به قیم بسته می شونـــــد. برای بیـرون آوردن درختان ازخاک خزانه پس از اولین یا دومین چرخة رشد و یا درست پس از آغاز رشد، ریشه ها را با تودة خاک اطراف آنها، در گونـــی پیچیده و به محــــل دائم کشت می برند. در کالیفرنیا، روش ازدیاد آوواکادو در سالهای اخیر تغییر کرده و بصورت عملیات گلدانی در آمده است. بذرها در کیسه های پلاستیکی کاشته شده و نهال های حاصله، در cm9 بالای بذر، پیوند اسکنه یا گاوه ای زده می شوند. پیوندک ها در این نوع پیوند، از شاخه های انتهایی تازه قطع شده گرفته می شوند، که دارای جوانه هایی برجسته باشند. گلدان های پلاستیکی حاوی گیاهان پیوندی، برروی سکوهایی که درگلخانة ازدیاد قرار دارند، جای داده می شود. این کار، رعایت امور بهداشتی رابرای پرهیز از P.cinnamomi میسر می سازد. پس از 6-4 هفته، گیاهان پیوندی را به زیر سایبانی که دارای 50% سایه باشد منتقل می کنند تا مقاوم شود. پس از آدابته شدن گیاهان پیونــــــد شــده را در گلدان های بزرگ، به منظور انتقال به یک محل رشد در هوای آزاد، قرار می دهند. در فلوریدا، پیوند جانبی بر روی نهال های آبدار و جوان، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش نهال هایی که در ظرفهای یک گالنی قرار دارند، زمانـــی که cm25-15 ارتفاع و mm10ـ6 قطـــردارند، پیوند زده می شوند. پیوندک ها از انتهای شاخه های بطول cm7.5ـ5 همراه با یک جوانة انتهایـــی برجستـــه و درست همزمان با از سر گرفتن رشد، از پایة مادری برداشت می شوند.
بذر آوواکادو نسبتاً درشت و تک نطفه ای است، و درخزانة هوای آزاد بطـــور خطـــی و بفاصلة cm40-35در هر جهـــت کاشتـه می شود، در اینصورت خاک خزانه باید مخلوطی از ماسه و خاک مرغوب باغچه باشد. یکی از خصایص هستة آووکادو این است که پس از آنکه پوست ترک خورده و برگچه های اولیــــه، یعنی کوتیلیدون ها ظاهر گردیدند، این برگچه ها درجهت طولی شکاف خورده ازیکدیگر جدا می شوند و هرگاه با هر یک از دو قسمت برگچه مقداری ازسلولهای جوان که بعداُ تولید درخت می کنند همراه باشد، بجای یک نهال، دو نهال سبز شده و رشد می نماید. گاهی اتفاق می افتد که کوتیلیدون بوسیلة چند شکاف طولی به بیش از دو قسمت تقسیم می گردد، و تولید چندین نهال می کند. این پدیده از نظر تهیة پایة همجنس و یک دست بسیار جالب توجه است، زیرا نهال ها دارای ژن های مشابه و بنابراین دارای خواص ارثی ظاهری و باطنی یکسانی می باشند. قلمه های نیمه چوبی گرفته شده ازدرختان بالغ نژاد مکزیکی می توانند در زیر سیستم مه افشان، با استفاده ازگرمای بستر درحدود c º25 ریشه دار شوند، به شرط آنکه هفت عددبرگ، یا بیشتر برروی هر قلمه cm20 نگهداری شود. اگربرگها ریزش کنند، ریشه دهی متوقف می شود. ریشه دارکردن قلمه هایی که از درختان بالغ نژادهای گواتمالایی و یا هند غربی گرفته شده اند مشکل می باشد، اما می توان آنها با قرار دادن قسمت پایینی شاخة برگدار درتاریکی کامل ریشه دار کرد. قسمت انتهایی چنین شاخه ای در نور نمو می کند تا آن که 4 تا 3برگ بر روی آن تشکیل شود، سپس چنین شاخه هایی که پایین آنها تاریکی دیده، جدا شده و درجعبة تکثیر ریشه دار می شوند. در جهت بهبود ریشه زایی استفاده از هورمونهای مربوطه بی فایده است. آوواکادوهایی که به صورت قلمه ریشه دارشده اند، نهایتاً درختان رضایت بخشی تولید می کنند، ولی بطورکلی درمراحل اولیه رشد کندی دارند.
این میوه که از اقبال قابل توجهی در بازارهای بینالمللی بهویژه کشورهای جنوب آسیا نیز برخوردار است، دارای ارزش افزوده فراوانی در بخشهای پزشکی، داروسازی و زیبایی است.
از پوست، میوه و دانههای این درخت میتوان در تولید انواع کرم، داروهای گیاهی و پزشکی استفاده کرد و با حمایتهای دولت و سرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی از حالت محجور فعلی در کشور خارج شده و به جای یک میوه لوکس میتواند جزو میوههای اصلی مورد استفاده مردم قرار گیرد.
گفتنی است، 40 سال پیش نهال آووکادو از منطق اکوادور وارد استانهای شمالی کشور شد و رشد بالای آن که گفته میشود در طول 10 سال مثل چناری 200 ساله رشد میکند، باعث اقبال کشاورزان ایرانی از این میوه گرمسیری شده است.