چند توصیه کاربردی
اکثر گیاهان آپارتمانی قبل از اینکه از تشنگی تلف شوند از آبیاری زیاده رنج می برند. شناخت نیاز آبی گیاه بدون توجه به بافت خاک مورد استفاده و قدرت در نگهداری قوی یا ضعیف مولکولهای آب و همچنین موقعیت زهکش گلدان امکان پذیر نیست. میزان آبیاری و دفعات آن در خاک شنی و خاک برگ و خاک باغچه با هم متفاوت است و گونه های گیاهی هم در این امر نقش بسیار مهمی دارند.
خاک گلدان در گونه ای از گیاه را باید همیشه مرطوب نگه داشت و این در حالی است که در گیاه دیگر باید به خاکهای سطحی گلدان آن اجازه داد تا در زمان حدفاصل بین دو آبیاری کاملا خشک شود. آبیاری معمولی، نخل مرداب را سیراب نمی کند و باید زیر گلدانی آن همیشه پر از آب باشد. ولی گلدان در حال استراحت کالادیوم بدون آبیاری زمستان گذرانی می کند.
نیاز آبی گیاه خانگی خود را از فروشنده گل و گیاه سوال کنید، نیاز آبی با درجه حرارت و رطوبت و فصل رشد و استراحت رابطه ای نزدیک دارد.
در صورتی که از گیاه به عنوان سبد آویزان استفاده می نمائید ارتفاع سبد را به اندازه ای انتخاب کنید که بتوانید رطوبت خاک گلدان را مرتب بازدید نمائید.
خاک گلدان را مرتبا بازدید کرده و با انگشت و یا فروبردن یک مداد به داخل خاک و بررسی میزان چسبندگی آن، میزان رطوبت را اندازه گیری کنید.
گلدان سفالی و نو را قبل از کاشت در آنها به مدت ۱۵ دقیقه درون آب بخوابانید و گرنه میزان زیادی از آب آبیاری و رطوبت خاک قبل از اینکه نیاز آبی گیاه را برطرف نماید، جذب گلدان خواهد شد.
با شروع فصل پائیز اکثر گیاهان به استراحت نسبی رفته و نیاز کمتری به آب دارند و در بعضی از گیاهان ریزوم دار پس از ریزش برگ ها باید آبیاری آنها متوقف گردد.
آبیاری با آب سرد باعث ایجاد شوک در گیاه می گردد. همیشه با آب ولرم آبیاری نمایید.
بعضی از گیاهان حتی نسبت به املاح موجود در آب آشامیدنی هم حساس هستند، در صورت امکان ازآب باران ذخیره شده و یا آب جوشیده سرد شده استفاده نمایید.
جهت پخش بهتر آب سطح خاک گلدان را با گیاهان پوششی دارای ریشه های سطحی بپوشانید.
از کاشت گیاهانی که نیاز آبی آنها با بقیه گیاهان تفاوت چشمگیر دارد به صورت گروهی و درون گلدان های بزرگ پرهیز نمایید. در صورت نیاز یا اجبار، گیاه را با گلدان خود درون گلدان بزرگتر قرار دهید تا بتوان آنها را به صورت مجزا آبیاری کرد
چند نکته هوشمندانه باغبانی
پوسته های تخم مرغ را به صورت پودر درآورید و برای افزایش کلسیم در خاک بریزید. وقتی پوسته های تخم مرغ به صورت پودر باشند جذب کلسیم آن توسط خاک آسان تر می شود.
اگر حیاط ندارید به این معنا نیست که نمی توانید یک باغچه کوچک داشته باشید.
ظروف پلاستیکی باغبانی، سبک هستند و محیط آن به همان اندازه ای است که شما برای شروع کار نیاز دارید. ته ظرف را با packing peanuts پر کنید و روی آن یک توری قرار داده و سپس خاک بریزید تا خاک در اثر آبیاری پایین نرود .packing peanuts از پلی استایرن ساخته شده و از خاک ارزان تر است و زهکشی خوبی دارد. برای سبک شدن بار گلدان های یزرگ مناسب است. از این ظرف ها حتی می توان در بالکن آپارتمان ها هم استفاده کنید.
برای جلوگیری از ورود حیوانات (بخصوص گربه) به باغچه چند چنگال پلاستیکی در سطخ خاک فرو کنید تا حیوانات نتوانند سبزی ها و میوه های تازه شما را از بین ببرند.
بذر خود را در پوسته تخم مرغ در خانه بکارید و سپس آن را به فضای باز برای رشد منتقل کنید. پوسته تخم مرغ ارزان بوده و سرشار از کلسیم است و می تواند باعث افزایش کلسیم بذر شود.
نهال خود را در پوست مرکبات بکارید. پوست مرکبات به صورت کمپوست در خاک تجزیه شده و مواد غذایی را به گیاه می رساند. یک سوراخ هم برای زهکشی در پایین پوست قرار دهید.
در ته گلدان یک پوشک قرار دهید، در این صورت رطوبت به مدت طولانی تری حفظ می شود. این کار برای گیاهانی که در تابستان نیاز به آبیاری روزانه دارند بسیار عالی است.
غنی بودن خاک از سولفات و منیزیم برای زندگی گیاه مهم است. برای گیاهان گلدانی، چند قاشق غذاخوری نمک سولفات منیزیم با آب مخلوط کنید و یک یا دوبار در ماه به خاک اضافه کنید. شما همچنین می توانید آن را در باغ خود برای رشد بهتر دانه بپاشید. گوجه فرنگی و فلفل بیشترین سود را می برند، زیرا هر دو کمبود منیزیم دارند. هنگام کاشت یک قاشق غذاخوری و زمانی که گیاه بالغ شد میزان بیشتری به خاک اضافه کنید.
نوار بذر امکان کاشت بذر را برای شما آسان تر می کند . با استفاده از نوار بذر شما می توانید دانه ها را در یک جهت بکارید . از آن جا که دستمال توالت زیست تخریب پذیر است می توانید از آن به عنوان نوار استفاده کنید و هزینه ای هم صرف نمی کنید.
قرار دادن فیلتر قهوه جوش در ته گلدان برای گلدان هایی که در سالن قرار داده می شوند، بسیار مناسب است. فیلتر قهوه باعث می شود که آب اضافی تخلیه شود، ولی از خارج شدن خاک جلوگیری می کند.
چند نکته هوشمندانه باغبانی دیگر
آب سبزیجات پخته شده سرشار از مواد معدنی است که باعث رشد گیاه می شود. آن را سرد کرده و گیاه را با آن آبیاری کنید.
قسمت های فوقانی ساقه گیاه خود را قطع کنید تا برای ایجاد برگ جدید تشویق شود )به خصوص در ریحان). گیاهان یک غریزه طبیعی برای زنده ماندن و تکثیر دارند و زمانی که آن ها را قطع می کنید یک سیگنال به جوانه برگ خفته برای رشد ارسال می کنند. این کار خیلی عجیب و غریب است اما برای بسیاری از گیاهان حقیقت دارد.
همه ما دارای مهارت برای ساخت یک باغچه با چوب نیستیم. این کار با بلوک آسان می شود و می توان هر گیاه را به طور جداگانه در یک بلوک کاشت. در فضاهای کوچکتر شما می توانید از ۲ یا چند بلوک برای ایجاد یک باغچه باریک استفاده کنید.
آب باران را جمع کنید و از آن برای آبیاری چمن و گیاهان گلدانی استفاده کنید. شما این کار را می توانید با چند ابزار معمولی انجام دهید.
یک گلدان پلاستیکی خالی با سوراخ را در باغ حفر کنید، این کار برای آبیاری بهتر و عمیق تر ریشه انجام می شود. این کارخصوصا برای کدو مفید است. در آب و هوای خشک رسیدن آب به ریشه های بالغ که در قسمت های عمیق تر خاک هستند سخت تر است. دانه های خود را در اطراف یک گلدان پلاستیکی خالی بکارید تا آبیاری ریشه بهتر انجام شود.
کاشت نهال خود را در یک گلخانه بسیار کوچک شروع کنید. از ۳/۴ بخش پایینی یک بطری نوشابه را برای پوشش گلدان استفاده کنید.
قرار دادن قلمه گل رز در سیب زمینی باعث می شود به ریشه فشار وارد نشود و همچنین رطوبت آن حفظ شود و ریشه توسعه پیدا کند. قلمه رز را در سیب زمینی قرار دهید و آن را در باغ بکارید.
برای تفکیک کردن یک بخش از حیاط، درست کردن یک نهر خشک از سنگریزه ایده خوبی است. وجود یک نهر خشک در حیاط، علاوه بر این که چشم انداز زیبایی دارد، باعث هدایت آب باران در در جهت شیب می شود و نیاز به تعمیر و نگهداری زیادی ندارد.
ترکیب ۳ ماده که در همه خانه ها استفاده می شود باعث از بین رفتن علف های هرز می شود. شما هم احتمالا در آشپزخانه خود این مواد را دارید. باید مواظب باشید، زیرا این راه حل می تواند به چمن هم آسیب برساند و در مناطقی که چمن، گل و دیگر گیاهان هستند نمی توان از این ماده استفاده کرد. این ترکیب شامل مواد زیر است:
۱ گالن سرکه سفید
۱ فنجان نمک طعام
۱ قاشق غذاخوری مایع ظرف شویی
آبیاری
مقدار آبی که به گیاهتان می دهید از گونه ای تا گونه دیگر متفاوت است. ابتدا باید متوسط رطوبت مورد نیاز گیاه خود را بدانید و سپس با رطوبت سنج مقدار رطوبت خاک آن را اندازه بگیرید. رطوبت سنج ابزار و راهنمای بسیار مفیدی برای آب دهی گلدان است. این ابزار یک میله دارد که وارد خاک میشود و به شما عددی نشان میدهد که مقدار رطوبت خاک را بیان می کند.
اگر گیاه به رطوبت متوسط خاک نیاز دارد و رطوبت سنج شرایط خشک تری را نشان می دهد، زمان آب دهی گلدان است. به آرامی و پرحجم به گیاه آب دهید، آب بدهید تا زمانی که آب از سوراخ های زیر گلدان خارج شود. برای آب دهی بعدی بگذارید سطح خاک تا عمق چند سانتیمتری خشک شود.
دانستن مقدار آب مورد نیاز گیاه گلدانی معمولا با آزمون و خطا انجام می شود تا زمانی که گیاه را خوب بشناسید.
از گلدان های براق و لعاب دار استفاده کنید تا مانع از تبخیر رطوبت خاک شود. همچنین می توانید گلدان سفالی را در داخل ظرف دیگری قرار دهید و یک لایه مالچ یا سنگ ریزه بر روی سطح خاک بپاشید تا سرعت از دست دادن رطوبت را کاهش دهد.
(مالچ های آلی شامل علف خشک، کاه و کلش، پوست درخت، چوب خرد شده، برگ، علف چیده شده، خاک اره و کمپوست هستند.)
از سیستم آبیاری قطره ای برای آب دادن به گلدان های بیرونی استفاده کنید. با این کار آب دهی کاملا آهسته و یکنواخت بوده و خاک پیش از این که رطوبت از ته گلدان خارج شود، می تواند آن را جذب کند.
اوایل صبح یا اوایل شب که دما خنک تر است و آفتاب مستقیما رطوبت خاک را تبخیر نمی کند، به گیاه آب بدهید که آب جذب ریشه شود.
برای بیشتر گیاهان بهترین کار این است که آبیاری به صورت عمقی و به آهستگی صورت بگیرد تا آب به تمام نقاط خاک و ریشهها دسترسی پیدا کند. آبیاری سریع و سطحی موجب میشود که پیش از دسترسی گیاه به رطوبت و یا قبل از جذب آب توسط خاک، تمام آب از روزنههای زهکشی خارج شود. در حقیقت اگر اجازه دهید که خاک به طور کامل خشک شود، خاک شروع به جلوگیری از جذب آب میکند. آبیاری آهسته و عمقی نه تنها این اطمینان را به ما میدهد که آب به ریشهها رسیده است بلکه خاک خشک شده گلدان را مجبور به جذب دوباره آب میکند.
اگر خاک گلدان کاملا خشک شد، بهترین کار این است که کل گلدان را درون یک وان پر از آب به مدت نیم ساعت یا بیشتر غوطهور کنید تا خاک گلدان آب از دست رفته خود را جبران کند. اگر گلدان سبد یا الیاف در هم پیچیده است، گلدان را درون یک سطل پر از آب غوطهور کنید و اجازه دهید تا کاملا خیس بخورد. در این حالت غبارپاشی را نیز فراموش نکنید.
گلدان هایی که بیرون از خانه قرار دارند، بیشتر از گلدان های داخل خانه به آب نیاز دارند. علت آن دمای بالاتر، نور آفتاب و باد است که خاک را به سرعت خشک می کند.
مرز باریکی بین خاک خشک و تشنه (drought) و خاک خیس و اشباع (soggy) وجود دارد و هر دو حالت برای سلامت گیاه مضر است. تابستان سخت ترین زمان برای آبدهی درست به گلدان برای افراد تازه کار است. برخی ابزارها مانند رطوبت سنج خاک نیز برای اندازه گیری رطوبت خاک گلدان مفید هستند.
گیاهان گلدانی سریع تر از گیاهانی که در زمین کاشته شده اند، خشک می شوند. فضای کوچک خاک و ساختار گلدان باعث می شود رطوبت بسیار کمی در خاک ذخیره شود. اوایل صبح یا اوایل شب بهترین زمان برای آب دادن گلدان هاست. چون در این زمان گیاه فرصت دارد پیش از این که گرمای روز آب را تبخیر کند، آن را استفاده نماید. آب زیادی در گیاه به سرعت تبخیر می شود و گیاه در معرض بیماریهای قارچی قرار نمی گیرد.
زمانی که خاک گلدان تا انتها خشک شده است، باید به گیاه آب داد. اما ممکن است این زمان برای گیاه دیر شده باشد. مراقب برگ های پژمرده و پلاسیده، شاخه های شل و آویزان، افتادن و ریزش گلبرگ ها و برگ های خشک و تغییر رنگ یافته باشید. در هوای گرم و خشک باید هر روز به گیاه سر بزنید. معمولا هنگامی که خاک تا عمق ۲/۵ سانتیمتری خشک شده باشد زمان خوبی برای آب دادن به گیاه است.
در تابستان آب دهی گلدان هایی که بیرون از خانه قرار دارند، در مورد بیشتر گیاهان، باید هر روز (و حتی شاید دو بار در روز) انجام شود، به ویژه اگر دما بالای ۲۹ درجه باشد.
دفعات آب دهی بستگی به گونه گیاهی دارد. گیاهانی که آبدار و گوشتی هستند یا در مقابل خشکی مقاوم هستند، نسبت به سبزیجات و گیاهان یک ساله کمتر نیاز به آب دارند. گیاهانی که خود را خوب گرفته اند و بزرگ شده اند، ریشه های بیشتر و عمیق تری دارند و بیشتر از گیاهان تازه کاشته شده می توانند کم آبی را تحمل کنند.
در هنگام آبیاری دقت داشته باشید که برگ های گیاهانی نظیر آناناس که قاعده برگ ها همگی در یک نقطه به همدیگر می رسند، خیس نشود. چون در غیر این صورت باعث پوسیدگی برگ ها می شود. در صورت خیس شدن برگ ها با تکان دادن آنها پس از آبیاری قطرات آب را از آنها دور کنید.
آب زیادی باید حداکثر پس از ۱۵ دقیقه در زیر گلدانی جمع شود، در صورت عدم خروج و یا تاُخیر در آن باید زهکش ها را بازدید نمود.