نام فارسی : یاس خوشه ای، یاس بنفش
نام انگلیسی: Lilac
نام علمی : Syringa vulgaris
خانواده: Oleaceae
نوع : درختچه خزان دار
اندازه میانگین: 4*3
فرم : گلدانی
بافت : خشن
رنگ برگ ها: برگهای آن ساده، 4 تا 12 سانتی متر طول و تا 8 سانتی متر عرض به رنگ سبز روشن و گاهی مایل به زرد ، بیضی و قلبی شکل ، با رگه هایی میباشد
فصل گلدهی: اواسط بهار و اوائل تابستان
رنگ گل ها: ابی ، ارغوانی، سفید، بنفش، صورتی
شکل گل: گل های آن با پایه لوله ای و جام شکل 6 تا 10 میلی متر بلندی دارند و با چهار لوب باز در اوج 5 تا 8 میلی متر بزرگ میشوند و معمولا به رنگ بنفش و گاهی اوقات سفید هستند.
میوه و بذر: میوه آن کپسول مانند به رنگ قهوه ای ، به طول 1-2 سانتی متر است.گلهای معطر آن در خوشههای مخروطی به رنگ بنفش روشن در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر میشوند.
کاربرد در محوطه سازی و فضای سبز: تاکیدی، محوطه چمن، پرجینی، سدکننده
خاستگاه و موطن اصلی: بومی شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا است که بر روی تپه های صخره ای رشد می کند.
توضیحات درباره یاس خوشه ای:
این گیاه با 30-25 گونه از آسیا و جنوب شرقی اروپا گستره شده است. یاس خوشه ای به خاطر گل های خوشه ای و معطرش در اواسط بهار مشهور شده است.ارقام بسیار زیادی از این گونه وجود دارد که تنها تعدادی به صورت تجاری عرضه می شوند.رنگ گل ها با توجه به رقم از آبی بنفش تا صورتی و سفید متغییر است.
این درختچه میتواند 6 تا 7 متر ارتفاع بگیرد و قطر ساقه آن تا 20 سانتی متر از پایه یا ریشه است. پوست آن به رنگ خاکستری مایل به آبی تا خاکستری قهوه ای ، صاف بر روی ساقه های جوان و به حالت پوسته پوسته بر روی ساقه های مسن تر دیده میشود.
نور و دمای ایده آل:
این درختچه برای گل دهی مطلوب نیازمند مکان های آفتابی است. حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درجه سانتیگراد میباشد.
خاک مناسب:
به خاک های رسی سنگین و با PH بالا تا حدودی مقاوم است.
هرس یاس خوشه ای:
گیاهی است که می توان آن را به فرم درخت یا درختچه هرس کرد. به منظور ایجاد یک درختچه کوتاه و پهن تعدادی از ساقه ها هرساله از کف زمین هرس می شوند.برای ایجاد فرم درختی بهتر است چند ساقه به عنوان تنه اصلی انتخاب شوند.عمل هرس در طول فصل استراحت گیاه انجام می گیرد.برای حفظ ظاهر گیاه می توان انتهای شاخه های گل دار را بعد از اتمام گل دهی هرس نمود.
ازدیاد و تکثیر یاس خوشه ای:
ازدیاد از طریق بذر ، قلمه، تقسیم بوته و پاجوش امکان پذیر است. یکی از روش های تجاری ازدیاد پیوند بر روی برگ نو (Ligustrum ovalifolium) است. بذر ها برای جونه زنی یا باید در فصل پاییز در فضای آزاد کاشته شوند و یا در دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت دو ماه سرمادهی شوند.
قلمه زدن یاس:
قلمه های علفی انتهای شاخه در فصل بهار ریشه دهی خوبی دارند به همین منظور تکثیر یاس خوشه ای از طریق تهیه قلمه چوب نرم در تابستان امکانپذیر است.
کاربرد ها:
کاربرد این گیاه در ایجاد فضای سبز شهری نیز زیاد میباشد و کاشت آن در پارکها ، بولوارها، سطوح شیب دار و میادین مرسوم است.
تحقیقاتی بر روی اسانس یاس بنفش (یكی از گونه های این سرده) انجام شده که گلهای یاس بنفش اسانسی با بوی بسیار مطبوع دارند و در عطر سازی از آن استفاده بعمل می آید. طی تحقیقی گلهای تازه یاس خوشه ای در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری به عمل آمده است و نوزده تركیب شناسایی شد كه 86% كل عصاره را تشكیل میدادند. بتا آزارون با بیش از 27% بیشترین، بعد از آن فیتول 5/9%، آلفا فارنسن 8/6%، كاروون 4/4%، پارادیمتوكسی بنزن 1/3% و نریل استات 9/2% حجم اسانس را تشكیل می دهند.
عکس هایی دیگر از یاس خوشه ای :