نام فارسی : ژینکوبیلوبا، جیکوبیلوبا، کهن دار
نام انگلیسی : Ginkgo ,Maidenhair tree
نام علمی : Ginkgo biloba
خانواده : Ginkgoaceae
ژینکو درختی است مربوط به دوران ژوراسیک عصری که جانداران عظیم جثه بر زمین حکمرانی می کردند.ژینکو به همراه درخت متاسکویا (Metasequoia ) سنگواره های زنده عصر دایناسورها هستند و داستان هایی از آن دوران برای انسان امروزی دارند.این درخت را حد فاصل نهانزادان و پیدازادان طبقه بندی می کنند.در حالی که قبلا جزو سوزنی برگان تقسیم بندی می شد.
درخت جینکوبیلوبا در بهار و تابستان
گیاهی است بومی چین و ژاپن و برگ های آن شبیه گیاه پر سیاوشان است.با این که این درخت در اغلب خاک ها رشد می کند ولی بهترین نتیجه در خاک های با زهکشی کامل حاصل می شود.رفتار رشدی ژینکو قابل پیش بینی نیست ، مخصوصا اگر از بذر به دست آمده باشد.در دوران جوانی ممکن است رشد نا منظمی از خود نشان دهد و نزدیک به رسیدن به مرحله بلوغ به فرم منظم مخروطی در آید.دو پایه است و پایه های ماده در صورت بارور شدن میوه های شبیه آلو تولید می کنند.که هنگام رسیدن کامل بویی نامطبوعی تولید میکنند به این خاطر بهتر است از قلمه های حاصل از پایه های نر استفاده کرد.قلمه های نرم حاصل از این گیاه در تابستان در زیر سیستم میست ریشه دار می شوند.افات و بیماری خاصی ندارند.
درخت جینکوبیلوبا در پاییز
درختی بزرگ و خزانپذیر با برگهای بادبزنی شکل است. این درخت دوپایه و بومی چین است و نوعی فسیل زنده بهشمار میآید و یکی از قدیمیترین گونههای درختی روی زمین است.
این درخت خزان کننده در بسیاری از قسمتهای معتدل دنیا به ویژه مناطق معتدل و مرطوب بهخوبی رشد میکند و به محدوده وسیعی از اقلیمها و شرایط نامساعد مقاومت دارد. ژینکو در خاک های عمیق با زهکش خوب و لومی شنی و حاصلخیز رشد مناسبی دارد.
ژینکو گیاه دارویی ارزشمندی است که برای اهداف دارویی متنوعی مورد استفاده قرار میگیرد و به منظور استفاده از بذر و به خصوص برگ پرورش مییابد. فراوردههای ژینکو که امروزه در دسترس میباشند از برگ آن بدست میآید.
در نهالستانهای پرورش برگ، درختان ژینکو بهصورت متراکم کشت شده و برگ ها برای تهیه عصاره برداشت میشوند تا مورد فرآوری قرار گیرند.
برگ های درخت ژینکو در پاییز زرد شده و در عرض یک شب میریزند.
حداکثر بلندی آن ۲۵متر و گستردگی ۸ متر است.
ازدیاد و تکثیر :
به منظور تکثیر از طریق بذر میوه های آلو شکل در اواسط پاییز جمع آوری شده و بعد از حذف بخش گوشتی بذرها به مدت 10 هفته در شرایط دمایی 15 - 20 درجه سانتیگراد رار داده می شوند.سپس بذز ها در دمای 4 درجه سانتی گراد به مدت چندین ماه تیمار سرمایی دریافت می کنند تا آماده جوانه زنی شوند.به دلیل تولید گیاهان نر و ماده از بذر تکثیر رویشی از طریق قلمه های حاصل از گیاهان نر ترجیح داده می شود.قلمه های علفی در اوایل تابستان بعد از تیمار با غلظت 8000 ppm IBA ریشه دار می شوند.تکثیر از طریق پیوند نیز امکان پذیر است.
نیاز نوری:
در محل های سایه-آفتاب به خوبی رشد می کند.
دمای مناسب :
حداقل دمای مورد تحمل آن ۱۰ درجه زیر صفر است.
کاربردها و فواید دارویی:
بذرهای آن هزاران سال است که در طب سنتی چین به عنوان داروی قابض برای ریه استفاده میشود تا آسم و سرفه را درمان کند. همچنین آن را تصفیه کننده خون، کمک کننده هاضمه، ضد کرم، تب بر و آنتیبیوتیک میدانند. اولین کاربرد برگ ها در چین، در سال ۱۴۳۶ برای درمان بیماری های پوست و زخم های سر گزارش شده است.
عصاره برگ ژینکو، فعالیت بیولوژیکی وسیعی دارد. عصاره خالص برگ گیاه، دارای عمل بازکنندگی عروق شریانی و فعال کننده گردش خون در شرائین است که خود موجب رساندن خون بیشتر به بافت ها میشود. عصاره برگ آن جریان خون را به مغز افزایش میدهد و در نتیجه حافظه و توانایی فکری بهبود مییابد.
عصارههای استاندارد شده آن برای انواع بیماری ها و نارساییهای ذهنی و فیزیکی مرتبط با سن، درمان آلزایمر، اسکیزوفرنی، پارکینسون، نقص حافظه مرتبط با سن، ناتوانی مغزی، افسردگی و اضطراب، درمان طنین مزمن گوش یا زنگ گوش، لنگی متناوب، سرگیجه مزمن، نارساییهای جنسی، درد معده، بیماریهای پوستی، ایجاد لخته در رگ و سایر اختلالات قلبی، عروقی و اعصاب مرکزی مؤثر است.
فرآوردههای ژینکو از برگ طبیعی آن یا از عصاره برگش بدست میآید و به شکل دارویی قرص، کپسول و عصاره مایع، انواع خوردنیها و لوازم آرایش، کرم های پوست و شامپو و صابون در دسترس هستند.
عکس هایی دیگر از درخت جینکوبیلوبا :