گیاه پیچ امین الدوله
نام علمی : Lonicera japonica ، Japanese honeysuckle
پیچ امین الدوله، درختچه‌ای بالارونده و پیچنده از جنسlonicera در خانواده caprifoliaceae و بومی شرق آسیا و از گیاهان متداول و قدیمی در ایران که در بیشتر منازل قدیمی برای پوشش آلاچیق، چَپَر، داربست های چوبی از آن استفاده می كردند.
نام آن منتسب به علی‌خان امین‌الدوله، صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار است که گفته شده است اولین بار این گیاه را در ایران و در باغ امین‌الدوله کاشته است.
دارای گل هایی بسیار معطر است که در هنگام باز شدن به رنگ سفید است و کم کم به رنگ زرد متمایل می شود و دارای طعم شیرینی در انتهای گل می باشد.
میوه آن به رنگ روشن و به شکل گرد و گاهی آبی تیره شبیه توت و حاوی دانه های متعددی است.
این درختچه نیاز مبرم به آفتاب و محل های آفتاب رو دارد.
خاك غنی خاک قلیایی سبک و با زهکشی خوب و آب فراوان از احتیاجات اولیه رویش این گیاه می باشد.
احتیاج به هرس مفصل ندارد، ولی باید هر چند وقت یكبار هرس كوچكی روی شاخه های آن انجام پذیرد تا زمانی كه محل خود را پوشیده و سر سبز نگاه دارد. هرس بیشتر به منظور فرم دهی انجام می شود، شاخه های مزاحم را حذف کنید و شاخه های خوش فرم را به قیم ببندید. معمولاً بعضی از شاخه های داخلی پیر و گاهی خشک می شوند. آنها را جدا کنید تا گیاه شکل مناسب خود را پیدا کند.
گیاهان گلدار برای گلدهی به نور کامل آفتاب احتیاج دارند، اما برای پیچ امین الدوله محیط های نیمه سایه و حتی سایه کامل مشکل خاصی ایجاد نمی کند. اما به هر حال تاریکی به عنوان یک عامل محدودکننده، گلدهی را به تأخیر می اندازد و موجب کاهش گل ها می گردد.
حداقل دمای قابل تحمل آن ۱۵- درجه است.
پیچ امین الدوله ژاپنی منبع قابل توجهی از غذای گوزن، خرگوش و حیات وحش است.
پیچ امین الدوله را می توان به آسانی با خوابانیدن شاخه و یا قلمه ساقه تکثیر نمود.
در بهار از ساقه های برگدار و نرم که قدری چوبی هستند، قلمه تهیه کنید. بهتر است بستر کاشت قلمه ها خیس و نمناک باشد.
شاخه های بلند را طوری در عمق ۳سانتی خاک قرار دهید که نوک شاخه ها بیرون از خاک باشد. بعد از یک یا دو ماه شاخه در محل تماس با خاک ریشه می زند. اگر عمل خوابانیدن شاخه در گلدان انجام شود، به سادگی می توانیم بعد از ریشه دار شدن، شاخه ها را با قیچی از پایه اصلی جدا کنیم و گلدان را به محل مناسب منتقل کنیم.
این گیاه همچنین از طریق كاشت بذر در تابستان یا بهار قابل تکثیر است.
تکثیر پیچ امین الدوله:
اصلی ترین روش تکثیر این گیاه قلمه است. قلمه را می توان در طی فصل رشد و در اواخر بهار یا در طی تابستان تهیه کرد. برای این کار در حدود ۱۰ سانتیمتر از نوک ساقه جدید را جدا کنید. برش را از قسمت زیر یک گره (محل اتصال برگ به ساقه) بزنید. برگ های نیمه پایین قلمه را جدا کرده و در بستر متشکل از یک قسمت شن و یک قسمت پیت بکارید. عمق بستر باید حداقل ۱۰ سانتیمتر باشد و قبل از کاشت قلمه باید بستر را بخوبی خیس کنید. فاصله قلمه ها باید حدود ۱۰ سانتیمتر باشد. برای حفظ رطوبت در اطراف قلمه ها یک کیسه پلاستیکی شفاف روی بستر محتوی قلمه ها بکشید.
این نوع قلمه ها را می توان در آب نیز ریشه دار کرد. بعد از جدا کردن برگ های قسمت پایین قلمه، آن را در آب قرار داده و در مکانی روشن و بدور از تابش مستقیم آفتاب بگذارید. هر چند روز یکبار آب ظرف را عوض کرده تا آب مانده نشود. ۲ تا ۳ هفته بعد ریشه ها شکل می گیرند.
در اواخر پاییز یا اوایل زمستان که گیاه در رکود بسر می برد، می توان از این گیاه قلمه چوبی تهیه کرد. طول این قلمه باید در حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر باشد. قلمه ها طوری در بستر کاشت قرار می گیرند که فقط نوک آنها بیرون باشد. بعد از کاشت بستر را بخوبی آبیاری کنید. ریشه ها در طول قلمه شکل می گیرند.
خوابانیدن راه دیگر تکثیر این گیاه است. ساقه های بلند و قابل انعطاف را خم می کنیم، بطوریکه تمامی طول ساقه بجز ۱۵ تا ۲۵ سانت از نوک آن بیرون خاک باشد و طرف دیگر نیز به گیاه مادری متصل بماند. عمق دفن این ساقه حدود ۱۵ سانتیمتر است. ریشه ها در قسمتی که در خاک مدفون شده است بتدریج شکل می گیرند.
در صورت شکل گیری میوه ها و رشد آنها می توان بذر این گیاه را تهیه کرد. بذرهای تازه را باید در پاییز بکارید و در جای خنکی مانند یخچال نگهدای کنید.
در بهار نیز می توان بذرها را در خاکبرگ مرطوب کاشت. در دمای ۱۳ تا ۱۸ درجه ۴ تا ۱۲ هفته طول می کشد تا بذرها سبز شوند.
عکس هایی از گیاه پیچک امین الدوله :
