برای کسب اطلاعات بیشتر در هنگام " خرید نهال زغال اخته " مطالب زیر مفید خواهد بود.
زغال اخته
زغال‌اخته “یا زغال (نام علمی: Cornus mas) درختچه بلند یا درخت کوچک برگریز (خزان‌کننده) از خانوادهٔ گیاهان گلدار دولپه‌ای و تیرهٔ زغال‌اخته‌ایان است که درخت آن در ایران به بلندی ۸ متر و قطر ۱۵ تا ۱۹ سانتیمتر می‌رسدپوست تنه این درخت قهوه‌ای است و برگ‌هایش تخم‌مرغی شکل با انتهایی نوک‌دار و پشت‌برگ کمرنگ است. هر برگ سه تا پنج رگبرگ دارد. گل‌های زغال‌اخته کوچک، زردرنگ و زودرس هستند و در پایان زمستان بر درخت پدیدار می‌شوند. میوه زغال‌اخته شفت آویزان و به‌شکل بیضی کشیده و به رنگ سرخ تیره و به درازای تقریباً ۱۲ میلی‌متر می‌باشداز نامهای انگلیسی زغال اخته می توان به Cornelian cherry, European cornel و Dogwood اشاره کرد.
شرایط محیطی
آبیاری: درختان جوان زغال اخته به آبیاری منظم نیاز دارند بنابراین زمانی که سطح خاک نسبتا خشک شد نسبت به آبیاری اقدام کنید. اگر بافت خاک گیاه از نوع متوسط باشد(نه خیلی سبک و شنی و نه خیلی سنگین) در اوایل رشد هفته ای یک مرتبه آبیاری این گیاه کافی است. درختان بالغ را اگرچه لزومی ندارد که آبیاری کنیم اما توجه داشته باشید که اصولا مقاومت زغال اخته نسبت به خشکی خاک متوسط و میانه است و تحمل خشکی کشیدن برای مدت طولانی را ندارد. بنابراین به طور کل بهتر است که کشت و پرورش این گیاهان در مناطقی انجام شود که ریزش باران و مرطوب شدن خاک بخصوص در طی تابستان و همچنین گرمای تابستان در حد قابل قبولی باشد تا گیاهان بالغ و استقرار یافته خشکی نکشند. در غیر اینصورت رشد و همچنین گلدهی و میوه دهی این گیاه با کیفیت و کمیت پایینی انجام می شود. به کارگیری از پوشش مالچ (مالچ به موادارگانیک همانند خاک برگ گفته می شود) در اطراف تنه گیاه و بر روی سطح خاک به ضخامت 7-5 سانتیمتر در طی فصل خشک و گرم می تواند تا حدودی به حفظ رطوبت خاک و خنک نگهداشتن آن کمک کند.
نور:زغال اخته را می توان در مکانی با نور کامل آفتاب (حداقل 8-6 ساعت نور مستقیم آفتاب) و یا نیمه سایه-نیمه آفتاب(حداقل 5-4 ساعت نور مستقیم آفتاب) کاشت. وجود مکانهای سایه مانع از گلدهی و همچنین تشکیل میوه می شود.
دما: زغال اخته در طی زمستان دما را تا حدود 25-درجه سانتیگراد تحمل می کند اما با گرمای تابستان میانه چندانی ندارد بخصوص اگر در منطقه ای زندگی می کنید که به طور کل رطوبت کمی نیز وجود دارد. روزهای گرم و وزش بادهای خشک و گرم از جمله دلایل ریزش برگهای این گیاه است که می تواند منجر به ظاهر بیمار گونه این گیاه شود به همین دلیل این درختان در مناطقی که تابستانهای گرم و بخصوص خشکی دارند خوب به عمل نمی آیند. حتی اگر در مکانی کاشته شوند که در بعد از ظهر روزهای گرم تابستان از سایه برخوردار باشد باز هم وزش نسیم های گرم تابستانه آنها را آزار می دهد.
خاک: زغال اخته در برابر خاک چندان سختگیر نیست و در خاکهایی با بافت متوسط که البته زهکش خوبی داشته باشند می توانند رشد کنند. البته وجود مواد ارگانیک(همانند خاک برگ یا کود بسیار پوسیده گاوی) به رشد و میوه دهی این گیاه کمک می‌کند. زمان کاشت این گیاه در مکان جدید در تابستان است و اگر در سایر زمانهای سال بخصوص در طی پاییز اقدام به کاشت این گیاه کنیم، از رشد خوبی برخوردار نخواهد بود. کوددهی به این گیاه به طور کل لازم نیست بخصوص اگر هر ساله با شروع فصل بهار از پوشش مالچ (پوشش خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده گاوی ) به ضخامت حدود 7-5 سانتیمتر در اطراف تنه گیاه و بر روی خاک استفاده شود. توجه کنید که درختان جوان در سالهای اولیه رشد ممکن است گل تولید کنند اما میوه ای ندهند . کافی است صبر کنیم تا درخت بزرگتر و بالغتر شود و نیاز چندانی به مصرف کود نیست. به هر حال اگر به کوددهی اصرار دارید می توانید از فرمولهایی ملایم همانند 10-10-10 استفاده کنید
زغال ا خته: بیماری و یا آفت خاصی این گیاه را تهدید نمی کند. به هر حال نوعی پشه وجود دارد که بر روی سرشاخه های این درختان گال ایجاد می کند. برگهای موجود بر روی ساقه های آلوده ممکن است بدشکل شوند و بریزند و این شاخه ها نیز گل تولید نمی کنند. کوتاه کردن چنین شاخه هایی از روشهای مبارزه با این نوع گال است. معندچی برگ آفت دیگری است که خطوطی قهوه ای رنگ بر روی برگها ایجاد می کند و حتی ممکن است که تمامی پهنک برگ بجز ناحیه رگبرگها از بین بروند. این حشرات آسیب جدی به گیاه وارد نم کنند. کنه های گیاهی نیز می توانند گاهی در تعداد زیاد این درختان را مورد حمله قرار دهند که برای مبارزه با انها از روغنهای باغبانی در طی زمستان استفاده می شود. از بین بیماری ها نیز می توان به سفیدک پودری و بیماری لکه برگی که توسط قارچهای مختلف ایجاد می شوند اشاره کرد. در مورد این بیماریها جمع آوری برگهای آلوده ریخته شده در پای گیاه، قطع کردن ساقه ها و برگهایی که به شدت علائم نشان می هند و به کارگیری سموم قارچکش از جمله راهکارهای مناسب هستند.
نام گیاه زغال اخته
نام علمی Cornus mas
خانواده Cornus
زغال اخته در شکل درخت و یا درختچه می روید. عمر این درخت زیاد و در حدود 300 سال می باشد. خزان پذیر بوده و بومی شمال اروپا، ایران، ترکیه و آذربایجان است. این درخت تا ارتفاع 8 متر می تواند رشد کند که فصل رشدش در بهار و تابستان است. شکوفه های زرد رنگ آن در اواخر زمستان و قبل از برگ ها می رویند. شهد زیادی برای زنبور عسل دارد. فصل میوه دهی درخت شهریور است و میوه ی آن بیضی شکل، قرمز رنگ و ترش و شیرین می باشد و طولش تا 2.5 سانتیمتر می رسد.
برخی از خواص زغال اخته
هورمون ملاتونین موجود در آن خواب انسان را راحت و عمیق می کند.
مصرف عصاره ی زغال اخته برای پیشگیری از بروز عفونت در مجاری ادراری مفید است.
مصرف زغال اخته باعث کاهش چربی شکمی و کاهش کلسترول می شود که این نوع چربی عامل ایجاد بیماری های قلبی و دیابت است.
در بند آمدن خون مؤثر است.
مانع چسبیدن باکتری ها به دندان شده، از تشکیل پلاک که به دندان صدمه می زند جلوگیری نماید.
مواد مغذی موجود در زغال اخته از رشد سرطان های ریه، کولون (قسمتی از روده بزرگ) و تکثیر سلول های سرطان خون بدون تاثیر بر سلول های سالم جلوگیری می کنند
شرایط محیطی
در زمستان و در خواب گیاه، تا دمای منفی 25 درجه را می تواند تحمل کند. اما در زمان گلدهی سرمای هوا مانع از میوه دادن درخت می شود. همچنین در تابستان دمای 18 تا 35 درجه برای رشد درخت مناسب است.
رطوبت مورد نیاز درخت بین خشک تا اشباع است، رطوبت کم موجب سوختگی برگ و کلفت شدن پوست میوه و هوای شرجی نیز باعث از بین رفتن آن می گردد.
خاک آن باید بازی و مرطوب باشد (PH>7). خاکی سبک، دارای مواد آلی و فاقد شوری باشد.
تکثیر گیاه
یکی از روش های تکثیر زغال اخته توسط بذر آن انجام می گردد. این روش بسیار طولانی است بذر باید 2 سال بعد از چیده شدن میوه از درخت، کاشته شود و به مراقت زیادی نیاز دارد.
روش خابانیدن نهال برای تکثیر مناسب تر است. بهتر است آنرا در گودالی در معرض آفتاب بکارید.
آفات و بیماری ها
حشرات مکنده ممکن است به درخت حمله کنند که دراین صورت در بهار و اواخر پائیز با لیندن یا مالاتیون سم پاشی کنید.
