این گیاه با نام علمی Billbergia nutans متعلق به خانواده Bromeliaceae و بومی برزیل، اروگوئه و آرژانتین میباشد.
معرفی گیاه گلدانی-بیلبرجیاQueen tears
این گیاه با نام علمی Billbergia nutans متعلق به خانواده Bromeliaceae و بومی برزیل، اروگوئه و آرژانتین میباشد. یکی از گیاهان گلدانی است که نگهداری از آن آسان میباشد. بیلبرجیا ساقه ندارد و برگهای آن باریک و سبز-خاکستری و به طول 50-30 سانتیمتر است که خمیده و کمانی شکل هستند. این گیاه زمانی که 3-2 ساله است گل میدهد. ساقه صورتی رنگ گل در بهار ظاهر میشود که بر روی آن گلهایی به رنگ صورتی، سبز ، رزد و آبی با براکتههای قرمز و صورتی رنگ وجود دارند و گلبرگ گلها به سمت عقب خم میشوند (پیچ میخورند) و منظرهای رنگین و زیبا بوجود میآورند.
گلها عمر کوتاهی دارند. عمر مفید گیاه بیلبرجیا نیز 4-3 سال است. بنابراین میتوان گفت که گیاه در طی عمر خود فقط یکبار گلدهی دارد اما از طرف دیگر، از قسمت پایین مرتبا پاجوشهایی تولید میشود که جایگزین گیاهی میشوند که عمر آن تمام شده است. به بیان دیگر گیاهان جدید مرتبا جایگزین گیاه قدیمی میشوند.زمانی که برگسار این گیاه به هر دلیل آسیب ببیند شیره آن از ناحیه زخمی شده بیرون می آید و بر روی زمین می ریزد و به همین در زبان انگلیسی نام این گیاه Queen's tears به معنی اشکهای ملکه است .همچنین از آنجا که بیلبرجیا پاجوش فراوانی تولید میکند و به راحتی میتوان آنان را از خاک درآورد و به دیگران هدیه کرد با نام friendship plant یا گیاه دوستی نیز شناخته میشود! از دیگر نامهای این گیاه میتوان به Air pines و Indoor oats اشاره کرد.
آبیاری: این گیاه تا حدودی به کم آبی مقاوم است اما در صورتی که این مسئله طولانی شود و گیاه تشنه بماند برگهای گیاه قهوهای و خشک میشوند. در فصول رشد و زمانی که دمای هوا گرم است (اما نه در فصل زمستان) ، آب را در مرکز برگسار که از خاک بیرون آمده اند بریزید. مراقب باشید تا خاک خیس و غرقاب نماند و در فاصله دو آبیاری تا حدودی سطح خاک خشک شده باشد. آبیاری بیش از اندازه موجب پوسیدگی پرچمهای گل و ریشه این گیاه میشود.
دما: در تابستان دمای 27-18 درجه سانتیگراد و در پاییز و زمستان 24-16 درجه سانتیگراد برای این گیاه مناسب است . اگر در تابستان هوای محل نگهداری گلدان در داخل خانه، سرد باشد برگهای گیاه به هم خواهند پیچید و دقیقا این مشکل در طی زمستان اگر که محل نگهداری گلدان در داخل خانه گرم باشد اتفاق خواهد افتاد. بیلبرجیا به سرما مقاوم است و تا 20- درجه سانتیگراد را هم تحمل میکند و از بین نمیرود.دمای بالای محیط و گرم بودن هوا موجب خشک شدن گلها و سوختگی نوک برگها میشود. برای جلوگیری از سوختن نوک برگها در اثر خشکی هوا میتوان گیاه را در روزهای گرم غبارپاشی کرد.این گیاه را در مقابل دستگاه تصویه هوا قرار ندهید.
نور: مکانی پر نور و روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب مناسب است. نور کم محیط از گلدهی گیاه جلوگیری میکند. اگر در طی تابستان گلدان را از داخل خانه به محیط بیرون منتقل میکنید مکانی نیمه سایه را برای ان در نظر بگیرید. نور مستقیم آفتاب موجب سوختگی و قرمز شدن برگهای این گیاه میشود.
خاک: از مخلوط سه قسمت پیت موس، دو قسمت شن و یک قسمت لوم میتوان استفاده کرد. خاک کمی باید اسیدی باشد که وجود پیت موس این کار را انجام میدهد.معمولا نیاز به تغذیه مصنوعی ندارد و میتوان سالانه گلدان این گیاه را عوض و خاک تازه و غنی برای آن استفاده کرد. اما در صورتی که رشد متوقف و شاخسار کم رنگ و ریز شده اند میتوان ماهی یک مرتبه از کودهای مخصوص گیاهان اپارتمانی البته با غلظت نصف استفاده کرد. گلدهی گیاه را میتوان با کاربرد سولفات منگنز تحریک کرد. برای رشد بهتر گیاه بهتر است که هر بهار و زمانی که پاجوشها ظاهر میشوند گلدان را عوض کرد. یعنی زمانی که ارتفاع پاجوشها 15 سانتیمتر شد آنان را از گلدان قبلی درآورید و در گلدان جدیدی بکارید. 2 سال بعد این گیاه گل خواهد داد. هیچگاه زمانی که گیاه گل دارد عمل تعویض گلدان را انجام ندهید. همچنین استفاده از گلدانی که بسیار بزرگ باشد احتمال موجب عدم گلدهی گیاه خواهد شد زیرا در گلدان بزرگ ، ریشههای گیاه مرتبا در حال رشد هستند و گیاه گل نخواهد داد.
تکثیر : با استفاده از پاجوشها که در پایه گیاه تشکیل میشوند. زمانی که پاجوشها 15 سانتیمتر ارتفاع دارند میتوان آنان را از گیاه مادری جدا کرد و در گلدانی مستقل کاشت. از بذر این گیاه نیز میتوان استفاده کرد. بذرها در مخلوط خاکی سبک و در عمقی که 3-2 برابر بیشتر از قطرشان است کاشته میشوند و مکان کاشت بذرها مرتبا باید مرطوب و به دور از نور مستقیم آفتاب نگهداشته شوند تا آنان جوانه بزنند.
چگونه این گیاه وادار به گلدهی میشود؟ از جمله موارد جالب توجه در پرورش این گیاه این است که میتوان آنان را وادار به گلدهی کرد بدین صورت که گلدان محتوی گیاه و چند عدد سیب را داخل یک کیسه پلاستیکی بگذاریم. میوه سیب اتیلن تولید میکند و اصولا گیاهان خانواده Bromeliaceae به تحریک ناشی از اتیلن به خوبی جواب میدهند به گل میروند. گلدان و سیبها در حدود 10-7 روز باید در کیسه پلاسیتک باشند و گیاه 2-1 ماه بعد از این عمل گل خواهد داد.
آفات و بیماری: به عنوان گیاه گلدانی آفت خاصی آنرا تهدید نمیکند اما شاید گاهی متوجه حضور شته و یا شپشک شوید و در صورتیکه تعداد این حشرات زیاد است میتوان از سموم سیستماتیک استفاده کرد. از بیماریهای این گیاه نیز میتوان به بوترتیس اشاره کرد که در اثر آن برگها نرم و آبکی و زخمی میشوند. فعالیت بوترتیس بیشتر به خاطر سردی هوا یا آبیاری بیش از اندازه است بنابراین پیشگیری از این بیماری با گرم کردن هوای محیط و آبیاری به میزان لازم امکان پذیر است.