معرفی گیاه- انگور Grape

انگور به خانواده Vitaceae تعلق دارد  و بومی مناطق معتدل گرم در نقاط مختلف کره زمین است. انگور گیاهی رونده است که تنه و شاخه های آن به شکل طبیعی بر روی زمین قرار میگیرند اما اگر قیم مناسبی در اطراف آنان وجود داشته باشد به وسیله پیچکهایشان خود را از قیم بالا می کشند اما ارتفاع تنه گیاه انگور بسته به شیوه تربیتی آنان متغیر است  و می توان آنان را به شکل بلند و یا کوتاه و حتی به شکل خزنده روی زمین تربیت کرد.

در انتهای تنه گیاه ، ساقه های اصلی که بازو نیز خوانده می شوند قرار دارند و تعداد بازوهای اصلی نیز به سیستم تربیتی این گیاه بستگی دارد. بر روی بازو های اصلی و در فواصلی معین،  بازوهای فرعی قرار می‌گیرند. از جوانه های موجود بر روی بازوهای فرعی و همچنین اصلی شاخه هایی رشد می کنند که به شاخه های یکساله معروف هستند  و رشد این شاخه ها مهم است زیرا بر اثر رشد جوانه های روی آنان است که گل و میوه شکل میگیرد. رشد شاخه های یکساله در بهار شروع می شود و سرعت رشد نسبتا زیادی دارند به نحوی که روزانه حدود 2.5 سانت به طول آنها افزوده می شود و در طی 2 ماه به خوبی بلند می شوند ولی با فعال شدن جوانه های جانبی روی آنان (یعنی روی شاخه های یکساله ) و سرعت و میزان رشد این شاخه ها  کاهش می یابد و کند می شوند . شاخه های یکساله در ابتدا و تا نیمه فصل رشد سبز رنگ هستند و بعد از آن رنگشان تیره می شود. جوانه های موجود بر روی شاخه‌های یکساله بعد از رشد ، برگ و خوشه های گل و در نهایت میوه تولید می کنند اما جوانه های موجود بر روی بازوها اصلی و یا فرعی را می بایست حذف کرد چون معمولا غیر بارور هستند و رشد آنها انرژی گیاه را صرف خودش می کند و مانع از رشد مناسب جوانه های موجود بر روی ساقه های یکساله می شود. محل شکل گیری جوانه های بر روی ساقه های یکساله در انواع مختلف انگور متفاوت است و این نحوه هرس و میزان کوتاه کردن این ساقه ها اهمیت دارد. گلهای انگور بسیار کوچک هستند و گلدهی 2-1.5 ماه بعد از بیدار شدن جوانه ها بر روی ساقه های یکساله و رشدشان در حدود اواخر خرداد تا اوایل تیره ماه انجام می شود .گلها 5 گلبرگ سبز رنگ دارند که از قسمت بالا به هم چسبیده اند و به شکل یک کلاهک هستند و در نهایت می ریزند . گلها بر روی گل آذین خوشه ای شکل می‌گیرند و بعد از عمل گرده افشانی حبه ها به وجود می آیند  که در رنگ طعم و اندازه بین نمونه های مختلف انگور تفاوت دارند. این تفاوتها در حدی است که برای شناسایی انواع مختلف انگورها از علم تاک نگاری Amplography استفاه می شود که در این راه گاهی  روش استخراج DNA و بررسی آن نیز استفاده می شود.  در عمل تاک نگاری و برای شناسایی نوع انگور به مواردی همچون برگ های جوان، اندازه برگهای بالغ، پیچک ها، نوع کرکها، شکل انتهایی شاخه های جوانه، شکل ظاهری و مقطع عرض شاخه ها ، طول میانگره و قطر گره ها ، رشد شاخه های جانبی و .... استفاه می شود . گیاه انگور حدود 4 سال بعد از کاشته شدن به بهره وری اقتصادی می‌رسد اگرچه شاخه های یکساله در انگورهای جوان تر نیز تولید می شوند اما تا زمانی که گیاه انگور بالغ نشده است این شاخه ها تولید پیچک و یا میوه نخواهند داشت.

نیازهای محیطی

آبیاری: انگور از گیاهان نسبتا مقاوم به شرایط خشکی است . به همین دلیل در برخی مناطق به شکل دیم نیز پرورش می یابد اما در صورت کمبود بارندگی و خشکی نامناسب خاک می توان در طی فصل رشد حدود 4-3 بار آنها را آبیاری کرد.  اولین آبیاری بعد از هرس بوته ها در اوایل بهار انجام می شود البته اگر بارندگی در زمستان سال قبل کافی بوده است این مرتبه از آبیاری لازم نیست . ریزش باران می تواند در زمان گلدهی موجب عدم گرده افشانی و ریزش گلها باشد به همین دلیل در مناطق پرورش انگور باید در ماه های خرداد الی مرداد باران نبارد . دومین آبیاری  در زمان تشکیل غوره هاست و مرحله سوم آبیاری در زمان تغییر رنگ حبه ها است که موجب افزایش حچم میوه می شود اما بعد از مرحله تغییر رنگ حبه‌ها نیاز به آبیاری نیست در واقع آبیاری در نزدیکی مرحله رسیدن محصول موجب دیررسی شدن حبه ها و کاهش میزان قند میوه و در برخی از ارقام انگور سبب ترک خوردن حبه‌ها و نیز شل شدن گوشت میوه می‌شود . گاهی  در برخی مناطق در اواسط زمستان خاک را آبیاری می کنند زیرا موجب ایجاد یخزدگی در خاک و از بین رفتن تخم برخی آفات می شود. انگور را به طور کل نباید زیاد آبیاری کرد زیرا اصولا ماندگاری زیاد آب در پای گیاه موجب زردی برگها و پوسیدن طوقه گیاه و از بین رفتن گیاه می شود.

دما: در مناطقی که انگور پرورش می دهند میانگین دمای سالانه حدود 9 درجه سانتیگراد است. برای بیدار شدن گیاه از خواب زمستانی می بایست دمای خاک به حدود 10 درجه برسد. در چنین شرایطی اگر دمای هوا کمتر از دمای خاک باشد پدیده اشک مو بروز می کند. به نظر می رسد که در پدیده اشک مو دمای خاک نقش اساسی دارد . در این روش ریشه ها به دلیل فعال بودن اب و مواد غذایی را جذب می کنند اما شاخسار به دلیل سرد بودن هوا و عدم فعالیت این میزان از مواد را نمی توانند استفاده کنند و این شیره در اثر زخم به بیرون تراوش می کند . مدت اشک مو در اوایل بهار و به مدت حدود 10 روز است.گلهای انگور برای باز شدن و بارور شدن به دمای حدود 20 درجه نیاز دارند و دمای کمتر از 15 درجه و یا بیشتر از 35-37 درجه بر روی گلدهی اثر منتفی دارد و بهترین دما برای برای فعالیت و غذاسازی برگها 30-25 درجه سانتیگراد است . نیاز سرمایی انگور در طی دوران رکود حدود 350-100 ساعت دمای زیر 7 درجه سانتیگراد است در دوران رکود بوته ای انگور دما را تا 20- درجه سانتیگراد تحمل می کنند.

نور: انگور به مکانی با نور مستقیم آفتاب نیاز دارد و به طور کل در مناطق جنوبی و یا شیبهای رو به جنوب میوه های آن زودتر می رسد. کمبود نور از دلایل عدم رشد مناسب گیاه ، پریده شدن رنگ برگها ، عدم شکل گیری میوه و شیوع بیماریهای قارچی بخصوص اگر رطوبت نیز بالا باشد است.

خاک : انگور در اکثر انواع خاک رشد می کند اما بهترین رشد را در خاکی با بافت نسبتا سبک و با زهکش مناسب و خوب دارد. یعنی خاکی لومی شنی (خاک معمولی که به دلیل داشتن شن زهکش خوبی نیز دارد) که 10-5درصد نیز مواد آلی داشته باشد برای این گیاه مناسب است. به همین دلیل هنگام آماده کردن زمین معمولا 30-20 تن کود دامی پوسیده به خاک اضافه می کنند و بعد زمین را شخم می زنند تا برای کاشت این گیاهان آماده شود. خاک سنگین نسبت به خاک با بافت سبک موجب تاخیر در رسیدن میوهای انگور می شود.  کود ازت زیاد نیز موجب دیررسی محصول می شود. معمولا گیاهان جوان را در سال اول کود نمی دهند و برنامه کوددهی از سال دوم شورع می شود.

برای کوددهی انگور نیز عنصر نیتروژن معمولا یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و یا محدودیت رشد این گیاهان است و به طور کل مصرف 45-22 کیلو گرم نیتروژن در حدود هر 4046 متر مربع زمین (یک جریب) توصیه می شود. کودهای نیتروژنه معمولا به دو یا سه قسمت تقسیم می شوند اما بهتر است که قسمت آخرین دیرتر از زمان شکل گیری میوه ها به گیاهان داده نشود. اینکه از چه نوع کودی استفاده کنیم تا این میزان نیتروژن به خاک اضافه شود بستگی به فرمول کودی دارد. زیرا همه کودهای حاوی این عنصر، به یک میزان آنرا ندارند. یکی از این کودها نیترات آمونیم و دیگری اوره است که بیش از سایر کودهای ازته برای انگورها استفاده می شوند. فرمول نیترات آمونیم 0-0-34 و فرمول اوره 0-0-46 است. اینکه به چه میزان از این دو کود استفاده شود بستگی به تراکم گیاهان و تعداد گیاه در فضای مورد نظر دارد. در این مورد جدولی وجود دارد که لطفا به لینک زیر مراجعه کنید. در این لینک و در جدول شماره 2 آن میزان اوره و نیترات آمونیم  به خوبی بر اساس موارد فوق مطرح شده است. البته اعداد به پوند و جریب (هر جریب معادل 4046 متر مربع است) است و هر پوند معادل 450 گرم می باشد که با داشتن این اعداد و با یک تناسب ساده می توانید محاسبات مربوط به درختان انگور خود را به راحتی انجام دهید . مثلا فرض کنید که توصیه می شود میزان 31 کیلوگرم نیتروژن مورد استفاده قرار گیرد. برای اینکه بدانیم از هر کود چه مقدار باید مصرف کرد تا این 31 کیلوگرم واقعا به خاک برسد ابتدا عدد 31 را در 100 ضرب می کنیم و بعد حاصل را تقسیم بر درصد میزان نتروژن در کود می کنیم فرضا نیترات آمونیم حدود 34درصد نیتروژن دارد بنابراین حاصل ضرب 30 در 100 یعنی عدد 3000 را تقسیم بر 34 می کنیم که می شود حدود 91 کیلوگرم از کود نیترات آمونیم که می بایست در هر جریب زمین (4046 متر مربع) بدهیم تا نیاز گیاهان برطرف شود. برای مقادیر مناسب کودهای نیترات آمونیم و اوره بر اساس فاصله گیاه و تعداد گیاهان در زمین به لینک زیر مراجعه کنید.

http://www.uky.edu/Ag/NewCrops/grapefertilization.pdf

 در مورد عنصر فسفر معمولا قبل از کاشت گیاهان و هنگام آماده سازی زمین بکارگیری 53- 226 کیلوگرم سوپر فسفات در هر 4046 متر مربع توصیه شده است  و در صورت نشانه هایی از کمبود این فسفر می توان سالانه به میزان 72- 59 کیلوگرم فسفر در هر 4046 متر مربع استفاده کرد و اگر شدت کمبود وجود داشته باشد می توان این میزان را به 127- 80 کیلوگرم افزایش داد. 

گیاهان انگور زمانی که زیاد محصول می دهند امکان دارد دچار کمبود پتاسیم نیز بشوند. در مورد گیاهان انگور معمولا از فرمولهایی همانند کلرید پتاسیم و یا نیترات پتاسیم استفاده می شود و در صورت نیاز و نشانه هایی از کمبود این عنصر و با توجه به شدت کمبود می توان 226-181 کیلوگرم از کلرید پتاسیم را در هر 4046 متر مربع استفاده کرد.

در مناطقی که مشکل خاک اسیدی دارند شاید کمبود منیزیم نیز پیش بیاید زیرا اصولا در اسیدیته پایین جذب این عنصر برای گیاه سخت و مشکل می شود. در صورت بروز نشانه های کمبود این عنصر می توان به میزان 181-136 کیلوگرم در هر 4046 متر مربع از سولفات منیزیم استفاده کرد و یا اینکه منیزیم سولفات که مناسب محلول پاشی بر روی برگها است را به میزان 4.5 کیلوگرم در هر 4046 متر مربع بر روی برگسار گیاهان اسپری می شود.

 برای برطرف کردن کمبود آهن مقدار 0.8 – 0.6 درصد محلول شلات آهن بر روی برگها پاشیده می شود و در صورت لزوم چند بار استفاده از این ماده بهتر است که بین هر دو مصرف بین 2 الی 4 هفته فاصله باشد . کشاورزانی که تمایل دارند از طریق مصرف کودهای دامی نیازهای غذایی انگور را برطرف کنند در فصل زمستان به میزان 14-8 تن در هکتار از کود دامی استفاه می کنند و آنرا با خاک سطحی مخلوط می‌کنند .  زیاده روی در مصرف کودهای حیوانی و همچنین بالا بودن اسیدیته خاک از جمله دلایل ریز شدن و کوچک شدن برگها این گیاهان است.

تکثیر:  انگور را می توان از طریق کاشت بذر بدست آورد البته در تکثیر انگورهای تجاری این روش استفاده نمی شود زیرا ممکن است گیاه حاصل از بذر شبیه گیاه مادری نباشد . بذرهای انگور نیاز به سرمادهی مرطوب دارند که آنها را برای 3 ماه در میان خاک اره ، پیت موس و یا سایر مواد مشابه که توانایی نگهداری مقداری رطوبت را دارند در مکانی با 5 درجه سانتیگراد قرار میدهیم . اگر نیاز سرمایی دانه ها را برطرف نکنیم آنها جوان می زنند اما گیاهانی پاکوتاه تولید می کنند.

خوانیدن شاخه روش دیگر است که البته خانگی است و برای تولید تجاری انگور مقرون به صرف نیست در این روش در انتهای فصل رشد که زمان هرس است برخی شاخه ها نگهداری می شوند و سپس در شیاری نزدیک گیاه مادری در زیر زمین به شکل افقی دفن می شوند زمان خوابانیدن این شاخه ها حداکثر تا اواخر زمستان و یا اوایل بهار است.

پیوند زدن روش دیگر تکثیر انگور است زیرا برخی انواع پیوند که میوه با کیفیت خوبی دارند به برخی بیماری های خاکزی و یا سایر بیماری ها حساس هستند به همین دلیل آنها را بر روی پایه انگورهایی که در برابر این بیماری ها به شکل طبیعی مقاوم هستند پیوند می زنند تا گیاهی بدست آید که علاوه بر میوه با کیفتی خوب در برابر بیماری ها نیز مقاومت داشته باشد. از روشهای پیوند زنی مختلفی استفاده می شود که از جمله آنان می توان به نیمانیم زبانه دار و یا پیوند زینی که بخصوص توسط دستگاه های پیوند زنی انجام می شود اشاره کرد . در هر دو روش هم قطر بودن پایه و پیوندک الزامی و حدود 2.5-1.5 سانتیمتر است  طول پایه و پیوندک نیز تقریبا مساوی و حدود 20-15 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.

یکی از روشهای معمول برای تکثیر است که می توان از قلمه های چوبی این گیاه استفاده کرد. قلمه های چوبی در اواخر پاییز و یا اوایل بهار و قبل از بیدار شدن جوانه ها از شاخه های یکساله تهیه می شوند و قطر قلمه های تهیه شده 2-1.5 سانتیمتر و به طول 30-25  و حتی 40 سانتیمتر و حدود 4-3 گره بر روی آنان وجود دارد . همچنین می توان در قسمت پایین قلمه قطعه ای کوچک از چوبهای قدیمی قرار داد . قلمه های تهیه شده از چوب سخت معمولا و البته نه همیشه به شکل مستقیم در زمین کاشته می شوند و اگر هوا هنوز سرد باشد معمولا آنها را با مخلوطی از خاک می پوشانند تا زمانی که هوا با فرارسیدن بهار بهتر شد این خاک اضافی را بر می دارند تا گیاه به رشد خود ادامه دهد . ریشه زایی قلمه ها در انگور 4-3 هفته طول می کشد.

در دنیای تجاری تکثیر گیاهان انگور ، ماشینهایی وجود دارند که با کمک آنان پیوند زنی را با سرعت بیشتری می توان انجام داد البته این نوع وسایل برای همه انواع پیوند کاربرد ندارند . در این تصویر نوع پیوند زینی است و قطر پایه و پیوندک باید برابر هم باشد . بعد از انجام عمل پیوند قسمت پایین ساقه را که نقش پایه دارد به عنوان یک قلمه در خاک کاشته می شود به بیان دیگر عمل قلمه زنی و پیوند زنی به شکل همزمان انجام می شود.

تربیت : انگورها با شیوه های متفاوت تربیت می شوند اصولا این گیاهان فرم و شکل رشدی خزنده دارند و در صورت عدم وجود تکیه گاه مناسب تنه و شاخه های آن بر روی زمین رشد خواهند کرد.  معمولا در مناطقی که زمستانهای شدید دارند بوتاه به شیوه خزنده بر روی پشته های ایجاد شده بر روی زمین هدایت می شوند اما در صورت وجود زمستان ملایم می توان بوته ها را به صورت ایستاده تربیت کرد.  همچنین هر مقدار که شرایط محیطی رشد بهتر و مناسب تر باشد می توان بازوهای اصلی بیشتری را بر روی تنه نگهداری و تربیت کرد.

برخی از انواع انگور بیشترین جوانه های بارور خود را در قسمت وسط شاخه های یکساله حاصل می کنند بنابراین روشهای تربیت و هدایت بایدطوری باشد که بعد از هرس شاخه های طویل بارور بر روی بوته نگهداری شود و یا در نمونه هایی که اکثر جوانه های خود را در قسمت پایین شاخه تولید می کنند هرس به نحوی است که شاخه هایی کوتاه باقی خواهد ماند .

روشهای تربیت انگور

روش خوابیده به شکل سنتی در مناطقی که زمستان سرد دارد بدین سورت که در سطح زمین جوی و پشته ایجاد می شود عرض پشته ها 2 متر و ارتفاع آنان 40-30 سانت است . فاصله بوته ها بر روی پشته ها از همدیگر 2.5-2 متر است . طول بازوهای اصلی بوته انگور 60-50 سانتیمتر است و فاصله بازوهای اصلی از هم (فاصله محل اتصال بازوهای اصلی به تنه گیاه از یکدیگر ) حود 20 سانتیمتر است. بر روی هر بازوی اصلی 4-3 بازوی فرعی انتخاب می شوند و طول بازوهای فرعی در حدود 20-15 سانت در نظر گرفته می شود و همه ساله  بر روی این بازوهای فرعی شاخه های یکساله تشکیل می شود.

شکل پاچراغی: در این روش بوته های انگور با تنه ای ایستاده و البته با کمک قیم تربیت می شوند . در روش پاچراغی با هرس کوتاه معمولا در مناطق دیم و کم آب استفاده می شود ارتفاع تنه گیاه 100-80 سانتمیتر در نظر گرفته می شود و برای هر گیاه 4-3 بازوی اصلی در نظر گرفته می شود و بر روی هر بازوی اصلی 3-2 بازوی فرعی شکل می گیرد و از بازوهای فرعی هر ساله شاخه های یکساله حاصل می شوند. فاصله بوته ها از هم در این روش حدود 1.5 متر و فاصله ردیفهای کاشت حدود 2.5 متر است در این روش شاخه های یکساله از روی 3-2 جوانه هرس می شوند. در شیوه پاچراقی با هرس طویل نیاز به سیم بندی نیز هست. یعنی در طول ردیف کشت به طور موازی از دو طرف بوته ها سیم  قرار میگیرد. فاصله دو سیم موازی از سطح زمین می تواند متغیر و در حدود 100-60 سانیمتر باشد. زمانی که ارتفاع بوته به دو سیم موازی رسید نوک آنرا قطع می کنیم و روی تنه دو بازوی اصلی و روی هر بازوی اصلی دو عدد بازوی فرعی ایجاد می شود. هر سال بر روی هر بازوی فرعی دو شاخه یکساله نگهداری می شود بر روی یکی از آنها 15-12 جوانه نگهداری می شود و بقیه شاخه قطع می شوند و قسمت باقیمانده بر روی سیم هدایت می شود و بر روی شاخه دوم تنها دو جوانه باقی مانده و بقیه هرس می شود . شاخه طویل همان سال و با بهتر شدن هوا تولید محصول می کند اما شاخه دوم که کوتاه است برای سال بعد دوباره دو شاخه یکساله جدید بوجود می آورد. در این روش فاصله بوته ا از هم 2.5 متر و فاصله ردیفهای کشت 3 متر است.

شکل کوردون:  برای تربیت نمونه های دانه دار که جوانه های بارور آنها در قسمت پایین شاخه تشکیل می شوند مناسب است در این روش دو عدد سیم در طول ردیف کاشت به موازارت هم و به فواصل 100-50 سانتیمتری نصب می شوند. هنگامی که ارتفاع تنه به نزدیک سیم اول رسید نوک آنار قطع می کنند . در سال دوم دو عدد از شاخه های حاصل شده از تنه گیاه را که به سیم اول نزدیک است انتخاب می کنند و یکی از آنها را به طرف چپ و دیگری را به طرف راست بر روی سیم هدایت می کند و بقیه شاخه را از ته هرس می کنند. این دو شاخه در واقع بازوی اصلی تنه را شکل می دهد و طول هر یک از آنها به 100 سانتیمتر می رسد  . روی این دو بازوی اصلی و در فاصله 20 سانتی از تنه اصلی یک بازوی فرعی انتخاب می شود و بر روی بازوهای فرعی نیز  3-2 جوانه باقی می ماند و بعد کوتاه می شوند. از این جوانه ها همه ساله شاخه های یکساله بدست می آید و این شاخه ها به سیم دوم هدایت می شوند تا به صورت عمودی قرار گیرند . در این روش فاصله کاشت بوته ها حدود 2 متر و فاصله ردیف های کشت 3 متر است .

شکل سیلوز: این روش شبه کوردون است اما در طول ردیفهای کاشت 3 ردیف سیم عبور داده می شود.  ارتفاع سیم اول از سطح زمین 90 سانت، سیم دوم 120 سانت و سیم سوم 170 سانت است . بعد از اینکه نوک تنه اصلی به نزدیک سیم دوم رسید نوک آن را قطع می کنند تا رشد شاخه های جانبی شورع شود. از بین شاخه های رشد کرده دو عدد را انتخاب می کنند و یکی از آنها به سم چپ و دیگری به سمت راست هدایت می شود 

شکل چتری: در این روش 3 عدد سیم در طول ردیف های کاشت قرار میگرد که فاصله سیم اول از سطح زمین 50 سانت ، سم دوم 90 سانت و سیم سوم 130 سانت از زمین فاصله دارند . بعد از اینکه ارتفاع تنه به نزدیک سیم سوم رسید نوک آن را قطع می کنند که شاخه های جانبی بتوانند رشد کنند . در سال دوم در نوک تنه دو بازوی اصلی انتخاب می کنند و بر روی هر بازوی اصلی دو بازوی فرعی در نظر می گیرند . همه ساله شاخه های حاصل شده از بازوهای فرعی را خم می کند تا بتوانند آنها را به سیم دوم و نوک آنها را به پایین ترین سیم بسته می شود . در این روش فاصله بوته ها از هم 2 متر و فاصله ردیف های کاشت 3 متر است.

شکل آلاچیق یک طرفه: تنه اصلی معمولا به طول 1.5 متر تربیت می شود سپس در این سطح قطع می شود تا بازوهای اصلی شروع به رشد کنند بازوهای اصلی به تعداد دو عدد بر روی هر تنه در نظر گرفته می شود در طول بازوهای اصلی و با فواصل معین بازوهای فرعی ایجاد می شوند و همه ساله شاخه های یکساله حاصل شده بر روی سیم های داربست آلاچیق یک طرفه هدایت می شود اگر شاخه های یکساله به جای اینکه از یک سمت روی سیمها هدایت شوند از دو سمت روی این سیمها قرار بگیرند آلاچیق دو طرفه گفته می شود.

هرس: هر ساله شاخه های یکساله انگور هرس و کوتاه می شوند و شدت هرس در انگورها به سه قسمت تقسیم می شود : هرس کوتاه که بر روی شاخه یکساله 3-2 جوانه باقی می مانند ، هرس متوسط که بر رروی هر شاخه 8-3 جوانه باقی می ماند و هرس بلند که بر روی شاخه یکساله 15-8 عدد جوانه باقی می ماند. اینکه کدام یک از این انواع هرس برای شاخه یکساله انگور مورد نظر انجام گیرد بستگی به قدرت رشد بوته نوع انگور شرایط آب و هوایی منتطق و شکل تربیت و هدایت بوته ها بستگی دارد  اما به هر حال در هرس فصل زمستان در گیاهان انگور حدود 80درصد از شاخه های کل بوته حذف می شوند . توجه کنید که اصولا در روش هرس شدید میزان و شانس بیدار شدن جوانه ها و رشد آنها بیشتر است مثلا اگرچه در هرس بلند تعداد جوانه بیشتری روی شاخه یکساله باقی می ماند اما شانس رشد جوانه های پایین شاخه یکساله کم و اندک است به همین دلیل برخی پرورش دهندگان به شکل مخلوط عمل هرس را انجام می دهند بدین صورت که بر روی بازوهای فرعی ، یک شاخه به شکل شدید (نگهداشتن دو جوانه ) و دیگری به شکل طویل هرس می شود . شاخه بلند تولید میوه خواهد کرد اما جوانه های موجود بر شاخه ای که شدید هرس شده است دو شاخه قوی ایجاد می کند که مجددا در سال بعد یکی از آنها به شکل یک  شاخه طویل و دیگری به شکل یک شاخه کوتاه هرس می شوند.

نوع دیگری از هرس که برای درختان انگور مورد استفاده قرار میگیرد هرس سبز و یا تابستانه است . به طور کل بر اثر سایه اندازی برگهای درختان بر روی میوه ها رشد آنان تاثیر منفی دارد به همین دلیل بعد از تشکیل شدن حبه های انگور در حدود 20درصد از برگهای هر گیاه را حذف می کنیم. توجه کنید که به ازا هر خوشه انگور می بایست حداقل 26-22 عدد برگ نگهداری کرد. سربرداری شاخه هایی که حاوی خوشه های انگور هستند 7-5 روز قبل از گلدهی موجب افزایش تشکیل میوه و تعداد حبه ها می شود اما اگر بعد از گلدهی این کار را انجام دهیم محصول زودرس و حبه ها درشت تر می شوند. البته نوک برداری منجر به رشد برخی شاخه های جانبی می شود که بهتر است این شاخه ها را حذف کرد تا موجب تراکم بیش از اندازه در مرکز گیاه نشوند. عمل دیگری که می توان در زمان فعالیت گیاه انجام داد حلقه برداری قسمت پایین ساقه ها است حلقه برداری به معنی زخمی کردن پوست ساقه به شکل یک حلقه در دور ساقه است بدین صورت که از دور چوب حلقه پوستی به عرض 4 میلیمتر جدا می شود و باید سعی کرد که به چوب آسیب نرسد . حلقه برداری یک هفته قبل از باز شدن حبه ها موجب افزایش تعداد حبه در هر خوشه می شود اما اگر بعد از شکل گیری حبه ها حلقه برداری را انجام دهیم ، اندازه حبه ها درشت تر می شود و میوه ها نیز زودتر می رسند.

آفات و بیماری: از آفات این گیاه می توان به کنه گیاهی ، زنجره مو، تریپس، کرم خوشه‌خوار انگور و  حشره فیلوکسرا اشاره کرد. از بیماری های این گیاه می توان به این موارد اشاره کرد: سفیدک سطحی که گوگرد به شکل پودر و یا حل شده در آب (بسته به دستورالعمل کارخانه سازنده ) یکی از سموم این بیماری است البته گوگرد می بایست در زمانی که دمای محیط 30-25 درجه است استفاده شود زیرا دمای گرمتر محیط موجب سوختگی برگ می شود. اویلن زمان مصرف گوگرد زمانی است که طول شاخه ها به 10 سانتیمتر رسیده باشد و نوبت دوم بعد از ریزش گلبرگها و تشکیل میوه است. و در صورت لزوم می توان مجددا و برای مربته سوم یک بار دیگر و بعد از مرتبه دوم از این سم استفاده کرد.سموم حاوی عنصر مس و یا قارچکشهای دیگری همانند دینوکارپ و بنومیل نیز از دیگر سموم هستند. سفیدک دروغین از دیگر بیماری های انگور است که نوک شاخه ها ضخیم و خمیده می شود و حبه های جوان نیز به رنگ خاکستری در میآیند. از قارچکشها می توان به سایموکسانیل ، فزتیل آلومینیوم و قارچ کشهای گروه فنیل آمیدها اشاره کرد.  دیگر بیماری قارچی انگور پوسیدگی خاکستری است که می تواند در مراحل مختلف بر روی این گیاه مشاهده شود همانند بروز لکه هایی کوچک و قهوه ای رنگ در اطراف دم میوه که به تدریج رنگ خاکستری به خود می گیرند . قارنقاریا بیماری دیگری است که به دلیل نوعی باکتری بوجود می آید این باکتری در ترک های ناشی از یخبندان بر روی ساقه شورع به فعالیت می کند و قسمتهایی برآمده بخصوص در قسمت پایین ساقه شکل میگیرد. این گالها از درخت بریده می شوند و بر روی آن قسمت پارچه آغشته به سولفات مس و یا سایر سموم حاوی عنصر مس قرار می دهند.