یکی از مسائلی که چگونگی رشد و گلدهی گیاهان را بسیار تحت تاثیر خود قرار می دهد مسنله انتخاب گلدان مناسب برای گیاه است.

محیط پیرامون ما- چگونه برای گیاهم گلدان انتخاب کنم؟

یکی از مسائلی که چگونگی رشد و گلدهی گیاهان را بسیار تحت تاثیر خود قرار می دهد مسنله انتخاب گلدان مناسب برای گیاه است. هنگام انتخاب گلدان و کاشت گیاه در گلدان باید نکاتی را در نظر گرفت و بکار بست تا مدت زمانی را که گیاهتان در محیط محدود گلدان رشد می کند از نظر فضای رشد دچار مشکل نشود. در این بین باید خصوصیاتی همچون اندازه گلدان، جنس گلدان، منافذ گلدان و حتی شکل گلدان را در نظر گرفت.

جنس گلدان

گلدانهای سفالی گلدانهایی هستند که به شکل سنتی از دیرباز وجود داشته اند و هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند . وجود خلل و فرج و تخلخل در بدنه گلدانهای سفالی مسئله ای است که موجب سرعت بخشیدن به خشک شدن خاک درون گلدان بعد از آبیاری می شود. شاید شما نیز نواحی سفید رنگی را بر روی دیواره این گلدانها مشاهده کرده باشید . این نواحی سفید رنگ ناشی از تبخیر آب از دیواره و باقی ماندن عناصر موجود در آب بر روی دیواره گلدان است . به همین دلیل این گلدانها اصولا مناسب گیاهانی که در رابطه با باقی‌ ماندن عناصر (شور شدن خاک) بعد از آبیاری بسیار حساس هستند مناسب نیست مثلا بهتر است گیاهی مثل بنفشه آفریقایی را در گلدانهای سفالی قرار نداد. حتی برگها این گیاه در تماس با لبه گلدانهای سفالی که به دلیل ذکر شده حاوی مقداری از املاح هستند، از خود واکنش نشان داده و احتمال خشکیدن آنان وجود دارد. (البته می توانید روی لبه را با کاغذ آلومینیم بپوشانید) . همچنین گیاهانی مناسب این نوع گلدانها هستند که به رطوبت ماندگار خاک نیاز مبرم ندارند . مثلا کاکتوسها و سایر گیاهان با برگهای آبدار(گیاهان گوشتی) و یا سایر گیاهان مشابه را می توان در گلدانهای سفالی کاشت. همچنین اگر به دلیل داشتن تعدادی از گلدانهای سفالی در خانه قصد مصرف آنان را دارید راه حل نسبتا ساده ای وجود دارد که من نیز آنرا بکار می برم و آن رنگ کردن قسمت داخلی و خارجی دیواره گلدان سفالی با رنگهای اکریلیک و یا روغنی است. در واقع با این کار به نحوی عملیات عایق بندی را بر روی دیواره گلدان انجام می دهیم. در این بین می توان از رنگها و طرحها زیبا نیز بهره برد و به زیبایی بیشتر محیط نیز کمک کرد.(می توانید به پست رنگ آمیزی گلدانهای سفالی مراجعه کنید) .یکی دیگر از عیبهای گلدانهای سفالی سنگین بودن وزن آنان و همچنین احتمال شکستن آنان در حین جابجایی است. البته سنگینی وزن این گلدانها گاهی در مورد گیاهانی که قسمت برگسار انبوه و سنگین است و احتمال واژگون شدن گلدان وجود دارد ، منجر به کاهش این خطر می شود.بکارگیری گلدانهای سبک برای چنین گیاهانی خطر واژگون شدن گلدان در اثر وزن گیاه را افزایش می دهد. توجه داشته باشید که اگر قصد مصرف مجدد گلدان سفالی را دارید حتما آنان را قبل از انتقال گیاه به درونشان، مدت نیم ساعت در آب قرار دهید تا املاح جمع شده در دیواره آنان شسته و تمیز شود.

گلدانهای سرامیکی نیز مانند گلدانهای سفالی وزن نسبتا زیادی دارند اما همانند آنها در بدنه خود خلل و فرج ندارند. اگرچه گلدانهای سرامیکی که بدنه نازکتری دارند وزن سبک تری دارند و راحت تر جابجا می شوند اما اصولا این انواع از گلدانهای سرامیکی زودتر و همچنین آسانتر ترک می خورند و می شکنند. همچنین این گلدانها و قتی در معرض یخ زدگی قرار میگیرند احتمال شکستن آنها وجود دارد. همچنین این گلدانها گرما را به مدت طولانی تری در خود نگه می دارند و نسبت به گلدانهای پلاستیکی دیرتر خنک می شوند (همانند گلدانهای سفالی) و این مسئله می تواند به ریشه های گیاهان آسیب برساند. گلدانهای سرامیکی لعاب‌دار رطوبت را بهتر از گلدانهای سفالی نگهداری می‌کنند و تا حد زیادی همانند گلدانهای پلاستیکی از این نظر عمل می کنند. این گلدانها رنگ آمیزی های زیبایی دارند و یکی از بیشترین موارد مصرف آن برای گیاهانی است که به شکل بونسای پرورش داده می شوند.

گلدانهای سیمانی معمولا مصرف خانگی ندارند و در طراحی های فضای شهری و یا پارکها مصرف می شوند و در شکلها، طرحها و اندازه های بسیار متنوعی ساخته میشوند. این گلدانها وزن زیادی دارند و در برابر تغییرات دمایی مقاوم هستند و تا حد زیادی از ریشه گیاهان در برابر این مسئله محافظت می کنند اما از آنجایی که در ساخت سیمان و گلدانهای سیمانی آهک بکار می رود این مسئله میتواند در رشد گیاه داخل آن تاثیر منفی بگذارد بنابراین اگر قصد استفاده از این گلدانها را دارید قبل از کاشت گیاه داخل آنان، چندین مرتبه به شکل کامل این گلدانها را با آب شستشو دهید تا جایی که امکان دارد آهک آنان شسته شود. گلدانهای سیمانی اکثرا به رنگ خاکستری هستند اما میتوان آنان را همانند گلدانهای سفالی رنگ آمیزی کرد.

گلدانهای چوبی از جمله گلدانهایی هستند که دارای تخلخل هستند اما میزان خلل و فرج آن از گلدانهای رسی کمتر است و به بیان دیگر نیمه متخلخل هستند. همچنین چوب به مرور زمان در اثر رطوبت می پوسد و از بین می رود. گاهی دیواره داخل گلدانهای چوبی را با لایه ای از پلاستیک می پوشانند تا عمر آنان را افزایش دهند. اصولا گلدانهای چوبی را امروزه برای کاشت و نگهداری نهال درختان و درختچه های بزرگ استفاده می‌کنند و این گیاهان ممکن است قبل از انتخاب شدن و کاشت در مکان اصلی ، برای چند سال در این گلدانها نگهداری شوند. همچنین گلدانهای چوبی تا حد قابل قبولی ریشه های گیاه را از خطر گرم شدن در اثر تابش نور خورشید محافظت می کنند. اگر قصد استفاده از مواد محافظت کننده چوب را دارید موادی استفاده کنید که تاثیر سمی بر روی گیاه نداشته باشد مثلا نفتات مس نسبتا مناسب است اما کروئوزوت بخارات سمی از خود برجای می گذارد که منجر به از بین رفتن گیاه می شود. همچنین اصولا چوبهای درختانی همانند کوهناژ، سرو و سدر در برابر پوسیدگی مقاومت خوبی دارند و اگر از چوب آنان در ساخت گلدانهای چوبی استفاده شود، تا چندین سال دوام می آورند.

 گلدانهای پلاستیکی از جمله متداولترین گلدانهایی هستند که امروزه به شکل گسترده استفاده می شوند. این گلدانها سبک وزن بوده، در سایزها، شکلها و رنگهای مختلفی وجود دارند، و حتی برخی از آنان از نظر ظاهری بسیار شبیه گلدانهای سفالی و یا سرامیکی ساخته شده اند. گلدانهای پلاستیکی به راحتی قابل جابجایی هستند و چندین بار می توان از آنان استفاده کرد. البته این گلدانها عیبهایی نیز دارند مثلا اینکه رنگ غالب این پلاستیکها مشکی است و در روزهای گرم این رنگ گرمای زیادی به خود جذب می کند و امکان افزایش دمای خاک داخل گلدان و آسیب رسیدن به ریشه های گیاه وجود دارد. همچنین به طور کل این گلدانها چند سال بعد از استفاده پوسیده می شوند و امکان شکستن آنان وجود دارد. همچنین گلدانهای پلاستیکی به دلیل صاف و یکدست بودن دیواره داخلی احتمال بروز مشکل ریشه پیچ شدن گیاه را افزایش می دهند. گیاهی که دچار پیچش ریشه می شود یعنی توده ریشه پس از مدت زمانی که گیاه در گلدان رشد و نمو می کند،  دقیقا شکل محیط داخلی گلدان را به خود می گیرد. این گیاه زمانی که از این گلدان خارج می شود و به گلدان بزرگتری  منتقل می شود توانایی فرستادن ریشه به خاک جدید را ندارد و بنابراین رشد نخواهد کرد. بدین منظور و برای جلوگیری از ایجاد این مشکل شیارهایی را بر روی دیواره گلدانهای پلاستیکی ایجاد کرده اند که به جلوگیری از این مشکل تا حدودی کمک می کند. همچنین اصولا زمانی که گیاه خود را از یک گلدان پلاستیکی بیرون می آورید توجه کنید که آیا توده ریشه به شکل محکم و متراکم در آمده است یا خیر . اگر با این مسئله مواجه شدید کافی است که انگشتان دست خود را به شکل کاملا ملایم بر روی سطح بیرونی توده بکشید تا از سفتی و به هم چسبیدگی درآیند. نکته دیگر ضدعفونی این گلدانها قبل از هر مرتبه استفاده است. کافی است که آنان را 3 دقیقه در آب گرم با دمای 70درجه سانتیگراد و سپس در آبی حاوی محلول رقیق هیپوکلرید سدیم( یا همان محلولهای سفید کننده خانگی که حدود 10 برابر رقیق شده اند) قرار داد.

نکته: گاهی در مراکز فروش گلدانهای پلاستیکی ممکن است با کیسه های پلاستیکی نیز برخورد کنید که معمولا به شکل کیلویی به فروش می رسند. ا ین کیسه ها را پرورش دهندگان برای کاشت بذر و یا قلمه های گیاهان مختلف مورد استفاده قرار می دهند و گیاهان جدید را تا زمانی که به فروش می رسد در این کیسه ها نگهداری می کنند. در واقع به نحوی همانند گلدان عمل می کنند اما قیمت آنا ن از گلدانهای پلاستیکی بسیار ارزانتر تمام می شود. البته این کیسه بر خلاف گلدانهای پلاستیکی که بارها مورد استفاده قرار میگیرند تقریبا یک بار مصرف هستد زیرا بعد از یک دوره استفاده توسط گیاه احتمال پاره شدن آنان در حین بیرون آوردن گیاه بسیار بسیار زیاد است.

گلدانهای ارگانیک  از مواد موجود در طبیعت همانند فیبر چوب و انواع پیت (کوکوپیت یا الیاف نارگیل ، پیت موس و ... ) ساخته شده اند . این گلدانها خشک هستند و برای مدت طولانی می توان آنان را انبار کرد اما به محض مرطوب شدن و قرار گرفتن در خاک، توسط عوامل زنده خاک همانند انواع باکتریهای مفید خاک تجزیه شده و مصرف می‌شوند. بنابراین زمانی که گیاهتان را در این نوع گلدانها می کارید و قصد انتقال گیاه را به خاک اصلی محل زندگی دارید نیازی به بیرون آوردن گیاه از این گلدانها نیست . همچنین ثابت شده است که ریشه گیاهان اصولا در چنین گلدانهایی در مقایسه با گلدانهای پلاستیکی بهتر و عمیقتر  رشد می کنند. البته گاهی قسمت داخلی این نوع از گلدانها توسط نوعی پوشش با هیدروکسید مس پوشانده می شود که در نتیجه گیاه دچار مشکل پیچیدگی ریشه می شود. همچنین حتی در گلدانهای فیبری معمولی که از چنین لایه ای استفاده نشده باشد، اصولا باید آبیاری با نظم خاصی صورت گیرد زیرا در صورت خشک شدن لایه بیرونی این نوع گلدانها احتمال ریشه پیچ شدن ریشه های گیاهان وجود دارد.

گلدانهای پلی استیرن (فوم) که امروزه نیز مطرح شده اند که از مواد شیمیایی بر پایه پلی استیرن Polystyrene ساخته می شوند و معمولا سفید یا سفید مایل به خاکستری هستند و به دلیل سبکی وزن، اندازه و شکلهای متنوع و گوناگون و قیمت نسبتا مناسب مورد توجه قرار گرفته اند. البته انواعی که عمق کوتاهی دارند خیلی به سرعت گرم و داغ می شوند و می توانند منجر به آسیب رسیدن به ریشه های گیاه شوند. 

گلدانهای فلزی نیز بسیار جالب توجه هستند . این گلدانها بر اساس ضخامت دیواره خود و همچنین نوع فلز بکار رفته در ساختمان گلدان وزنهای مختلفی دارند، برای مدت طولانی قابل استفاده هستند، آب را از دیواره از دست نمی دهند اما در برابر گرما و سرما بسیار سریع گرم  و سرد می شوند و امکان آسیب رسیدن به ریشه های گیاه بسیار زید است. همچنین اگر محافظ مناسبی برای آنان استفاده نشده باشد در برابر زنگ زدگی حساس هستند . به هر حال این گلدانها بیشتر از جنبه چیدمان و دکوراسیون مورد توجه قرار میگیرند تا اینکه جنبه عملی و حرفه ای داشته باشند. همچینن این گلدانها به شکل رنگی و با نقشهای مختلف نیز وجود دارند.

منافذ کف گلدان

وجود منفذ کف گلدان برای خروج آب اضافی ناشی از آبیاری (زه آب)بسیار ضروری است.برخی از افراد تصور می کنند که می توان تا حدودی آب به گیاه داد که ریشه ها استفاده کنند و مقدار اضافی باقی نماند تا از منافذ کف گلدان خارج شود . این کار کاملا اشتباه است. اولا با چنین روشی ریشه های گیاه سیراب نمی شوند و دوما با خروج آب اضافه، املاح اضافی موجود در خاک گلدان نیز خارج می شود. باقی ماندن این املاح و عدم خروج آن در بین ذرات خاک منجر به مسئله ای به نام خاک شور (خاکهایی با مقدار املاح اضافه ) می شود. در چنین خاکی حتما به ریشه های گیاه آسیب می رسد و حتی ممکن است ریشه های گیاه از بین بروند. دقیقا مثل حالتی که یا به گیاه کم آب داده باشیم و یا از کود های گیاهی بیش از اندازه مورد نیاز گیاه استفاده کرده باشیم. بنابراین آبیاری کافی خاک گلدان و خروج آب اضافی از منافذ کف گلدان بسیار مهم است. اما به یاد داشته باشید که وجود منافذ کف گلدان و خروج آب اضافه به این معنی نیست که شما هر مقدار آب به گیاهتان بدهید، آب اضافه خارج می شود و مشکلی برای گیاه پیش نمی آید. آبیاری بیش از اندازه می تواند به گیاه شما آسیب برساند اما بکارگیری خاک با زهکش مناسب و منافذ گلدان موجب به تاخیر افتادن ظهور مشکلات ناشی از آبیاری زیاد می شود ولی از آن جلوگیری نمی کند. برای اینکه منافذ انتهای گلدان بهترین کارآیی را داشته باشند ، تعداد چهار عدد از آنان در کف گلدان توصیه شده است. همچنین داشتن منافذ برای خروج زه آب کافی نیست. بلکه قبل از کاشت گیاه می‌بایست که بر روی منافذ قطعاتی از سفال شکسته و یا قلوه سنگهای کوچک قرار داد تا این منافذ در اثر خاک داخل گلدان بسته نشوند و خروج زه آب با سهولت انجام گیرد. بر روی سنگریزه و یا قطعات سفال نیز ریختن مقداری شلتوک برنج می تواند به جلوگیری از پایین رفتن ذرات خاک و خروج آنان از منافذ گلدان کمک کند.

شکل گلدان

امروزه گلدانها با شکلهای مختلف و متنوعی به بازار عرضه می شوند که به طور کل می توان آنان را در چند گروه قرار داد:

1-گلدانهای دایره ای: سطح مقطعی به شکل دایره دارند و از جمله متداولترین گلدانهایی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند.

2-گلدانهای مربعی: سطح مقطعی به شکل مربع دارند. از نظر جایگیری و اشغال فضا بهتر از گلدانهای دایره ای شکل هستند. گلدانهای دایره ای با اندازه 15-7 سانیتمتر را برای گیاهان علفی بسیار استفاده می کنند.

3-گلدانهای مستطیلی: سطح مقطعی به شکل مستطیل دارند.

اندازه گلدان

اندازه گلدان و همچنین شکل آن مشخص می کند که این گلدان مناسب کاشت گیاه مورد نظر شما است یا خیر. اندازه گلدان باید به گونه ای باشد که بتواند علاوه بر در بر گرفتن حجم خاک مناسب ریشه های گیاه و نگهداری رطوبت مورد نیاز ریشه ها ، آنقدر وزن نیز داشته باشد که کل گیاه را بتواند نگهداری کرده  و واژگون نشود. حتی ممکن است  گلدانی به شکل استوانه و بلند باشد و  از نظر حجم داخلی ، میزان مناسبی از خاک را بتواند در خود جای دهد اما به دلیل کم بودن سطح اتکا نسبت به ارتفاع، نسبت به واژگون بودن حساس باشد وبنابراین باید در چنین مواردی گیاه مناسب این گلدان را انتخاب کنیم مثلا برای چنین گلدان استوانه ای شکلی گیاهان آویز بسیار مناسب تر از گیاهی تک تنه با ارتفاع بلند است. اگر گیاهی سنگین وزن دارید و نگران واژگون شدن گیاه خود هستید می توانید از گلدانهایی که سطح مقطع آنان در قسمت پایین بیش از ارتفاع انان است استفاده کنید. البته این مسئله به معنی استفاده از گلدانهای کم عمق نیست زیرا به هر حال حجم داخلی و فضای داخلی گلدان باید در حدی باشد که حجم خاکی مناسب با حجم ریشه های گیاه را در برگیرد. اصولا گلدانهای کم عمق بسیار زودتر از سایر انواع  گلدانها  آب خود را از دست داده و خشک می شوند و مناسب گیاهان گوشتی همانند کاکتوسها هستند که لازم است بین دو نوبت آبیاری سطح خاک گلدان خشک شود و در برابر خشکی خاک نیز مقاومت خوبی از خود نشان می دهند . گلدان هر قدر که بزرگتر و عمیق تر باشد دیرتر نیز آب خود را از دست می دهد و خشک می شود.به همین دلیل است که اگر گلدانی بزرگتر از نیاز گیاه خود انتخاب کنید مشکل خیس و غرقابی شدن خاک بخصوص در قسمتهای میانه و انتهای گلدان و پیش آمدن مشکلاتی نظیر پوسیدگی ریشه بیشتر روی می دهد.

انتخاب اندازه گلدان

یکی از مشکلاتی که بسیار متداول است نداشتن آشنایی با اندازه گیاهان است. البته این مسئله نیز چندان دور از ذهن نیست و حتی افرادی که در زمینه پرورش گیاهان فعالیت می کنند نیز گاهی می توانند دچار سردرگمی نیز بشوند. دلیل این امر نیز تنوع زیادی است که در دنیای ساخت گلدانها از نظر اندازه و شکل ایجاد شده است. بخصوص اینکه برخی از گلدانها بیشتر جنبه تزئینی دارند و تا کارآیی برای کاشت و نگهداری گیاهان . تا چند سال قبل در اغلب مراکز پرورش گلها و گیاهان شماره گلدان را بر اساس قطر داخلی دهانه گلدان مطرح می کردند و معمولا چنین سایزهایی استفاده می شد:  شماره های 7 ،8 ، 9، 12 و 14 (که تا اینجا معمولا با نام گلدانهای نشایی معروف بودند چون معمولا برای نشا و تکثیر گیاهان از آنان استفاده می شد)  20 ، 25 ، 37 و پس از آن گلدانهای بزرگتر که با نام عمومی گلدانهای سطلی شناخته می شدند و اندازه آنان بر اساس حجم داخلی مطرح می‌شد مانند گلدان سطلی 3 لیتری ، 3.5 لیتری ، 4 لیتری ، 6 لیتری و 10 لیتری . این سطلها نیز معمولا به رنگ سبز و البته گاهی مشکی رنگ عرضه می شدند . اما امروزه تنوع بیشتری در اندازه و همچنین شکل گلدانها وجود دارد به نحوی که اگر یک تولید کننده گلدانهای پلاستیکی واقعا به شکل اصولی کار کند باید جدول مربوط به اندازه گلدانهایش را که در آن قطر دهانه، قطر کف گلدان، ارتفاع گلدان و حجم داخلی گلدان بر اساس لیتر مطرح شده است را به مشتریان خود ارائه دهد. در این زمان است که وقتی به شخص علاقه مند به پرورش گلها و گیاهان گفته می شود که مثلا در زمان تعویض گلدان گیاه خود، از یک سایز و اندازه گلدان بزرگتر استفاده کند، او بر اساس آن جدول می تواند به خوبی تشخیص دهد و تصمیم بگیرد که کدامیک از شماره های گلدان را باید انتخاب و مورد استفاده قرار دهد. نمونه ای از این کاتالوگها را که توسط شرکت تهیه کننده وسایل مورد نیاز نهالستانهای ایالات متحده آمریکا منتشر شده است را در لینک زیر می توانید مشاهده کنید.

http://www.nurserysupplies.com/userfiles/file/catalog.pdf

وقتی چنین اطلاعات جامعی در دسترس نداریم چه باید انجام دهیم؟

به گفته برخی از پرورش دهندگان زمانی که می خواهیم گلدان گیاه را عوض کنیم بهتر است که با ازاغ هر 30 سانتیمتر بلند شدن گیاه گلدانی با 3.5 لیتر حجم بیشتر انتخاب کنیم به عنوان مثال اگر گلدان قبلی گیاه قطر دهانه ای برابر با 18.5 سانتیمتر و ارتفاع برابر با 18 سانیتمتر داشته باشد(این گلدان حجمی برابر با تقریبا 3.7 لیتر دارد) گلدان جدید گیاه می بایست قطر دهانه های برابر با 22 سانتیمتر و ارتقاع حدود 22.5 سانتیمتر داشته باشد زیرا به حجم این گلدان در حد 3.5 لیتر اضافه می شود و حدود 7 لیتر گنجایش دارد و برای این گیاه مناسب است. شما نیز بر اساس این مسئله و با توجه به جدولهایی که در لینک   وجود دارد می توانید حد و حدود گلدانهای مورد نیاز خود را محاسبه کنید البته در این جداول اندازه های قطر و ارتفاع بر اساس اینچ و حجم نیز بر اساس گالن داده شده است . هر اینچ برابر با حدود 2.5 سانیتمتر و هر گالن برابر با 3.7 سانتیمتر است. گاهی برخی از پرورش دهندگان نیز حجمهای نستبا نسبتا ثابتی از گلدان را برای برخی از گیاهان معرفی کرده اند مثلا برای درختان زینتی که حدود 120 سانتیمتر ارتفاع دارند گلدانهایی که 18 الی 66 لیتر ( 5 الی 15 گالنی) ، برای گیاهان زینتی بوته مانند گلدانهایی با حجم 7-3.5 لیتر و برای گیاهان سوزنی برگ با فرم و شکل رویش کروی شکل گلدانهایی با حجم 7 الی 18 لیتر ( 5-2 گالن ) استفاده می شود. گلدانهای با حجم حدود یک گالنی برابر با 3.7-3.5 لیتر قطر دهانه ای برابر با 17-15 سانتیمتر و ارتفاعی در حدود 18-17 سانیتمتر دارند از جمله پرکاربردترین گلدانها هستند بعد از آن گلدانهای دو گالنی(7.5-7 لیتری) سه گالنی (11.5-11 لیتری) چهار گالنی( 15-14.5 لیتری) برای انواع گیاهان زینتی و رزهای دورگه و بوته ای و گلدانهای 5 گالنی (18.5 لیتری ) الی 15 گالنی (55 لیتری ) برای انواع درختان و درخچه های زینتی مصرف می‌شوند.

 

چه موقع و چگونه گلدان گیاهم را عوض کنم؟

معمولا زمانی که فضای داخلی برای گیاه کم است، ریشه های گیاه از منافذ کف گلدان بیرون می آیند و رشد گیاه نیز کند و آهسته تر می شود. در این زمان بهتر است که گلدان گیاه را عوض کرد. البته تعویض گلدانهای گیاهانی که دوران رکود زمستانه دارند (همانند رزهای گلدانی) در اواخر زمان رکود و قبل از بیدار شدن گیاه است.در مورد گیاهان همیشه سبز نیز اگر چه این گیاهان در محیط داخلی خانه نگهداری می شوند و سراسر سال همشه مقداری فعالیت از خود نشان می دهند اما آنان را نیز بهتر است که در اواخر فصل زمستان و یا اوایل فصل بهار نسبت به تعویض گلدان اقدام شود. توجه کنید که اگر گیاهی بیمار و مشکل دار دارید تعویض گلدان آنرا به تعویق اندازید . زیرا این گیاهان ضعیف هستند و اصولا تعویض گلدان نوعی تغییر محیط و به نحوی شوک برای گیاه محسوب می شود. همچنین از تعویض گلدان گیاهانی را که تازه خریداری کرده اید تا حدود چند ماه(مثلا برای شش ماه) صرفنظر کنید.زیرا گیاهان تازه خریداری شده اولا امکان دارد چند روز قبل از آنکه توسط شما از گلخانه خریداری شوند به گلدان جدید منتقل شده باشند .من شخصا وقتی می خواهم گلدانی را بخرم آنهایی را انتخاب می کنم که ریشه هایشان از منافذ کف گلدان دیده شوند و یا بیرون آمده باشند زیرا این مسئله نشان می دهد که این گیاه به تازگی به گلدان منتقل نشده است و مدتی است که در آن گلدان به سر می برد . 

دوما بهتر است که گیاه به شرایط محیطی مکان جدید عادت کند و سپس گلدان آنرا عوض کنید تا شوکهای ناشی از تغییر مکان زندگی و همچنین تعویض گلدان به تدریج به گیاه وارد شود. برای تعویض گلدان گیاه، روز قبل و یا چند ساعت قبل از تعویض گلدان خاک را آبیاری کنید. اگر بلافاصله قبل از تعویض گلدان نسبت به آبیاری اقدام کنید این کار موجب چسبندگی ذرات خاک به ریشه های گیاه می شود و میتواند به دلیل عدم جدا شدن مناسب از دیواره های گلدان و قسمتهای زیرزمینی گیاه، به ریشه های گیاه آسیب وارد کند. قبل از بیرون آوردن گیاه به وسیله دست و یا انتهای بیلچه ضرباتی را به اطراف گلدان  و انتهای گلدان وارد کنید تا به جدا سازی توده خاک از دیواره گلدان کمک شود. توجه کنید که قبل از بیرون آوردن گیاه هر مقدار که توده خاک از دیواره داخلی جدا شود، امر انتقال و تعویض گلدان بهتر انجام می گیرد. برای درآوردن گیاه دست چپ خود را بر روی سطح خاک و در اطراف گیاه قرار دهید و گلدان را وارونه کنید . چند ضربه ملایم به دیواره و انتهای گلدان بزنید تا گیاه با توده خاک اطراف ریشه هایش از گلدان خارج شود.سپس این توده را به همراه گیاه میتوانید در گلدان جدید قرار دهید البته قبل از قرار دادن گیاه در گلدان جدید مخلوطی از خاک جدید (این مخلوط بر اساس نیازهای گیاه و قبل از اینکه عملیات بیرون آوردن گیاه از گلدان قبلی شروع شود باید تهیه و آماده شود) را در کف گلدان بریزید ، توده را بر روی این خاک جدید قرار دهید به نحوی که سطح خاک رویین در گلدانهایی با قطر 12-6 سانیتمتر حدود یک سانتیمتر در گلدانهایی با قطر 15-12 سانتیمتر حدود 2 سانتیمتر و در گلدانهایی با قطر دهانه 25-20 سانتیمتر حدود 3 سانتیمتر و در با قطر دهانه 30-25 سانتیمتر حدود 4 سانیتمتر و در گلدانهایی با قطر دهانه 50-30  حدود 5 سانتیمتر پایین تر از لبه گلدان قرار بگیرد. این فاصله و فضا مهم است زیرا فضای کافی برای آبیاری و جلوگیری از سرریز شدن آب را در هنگام آبیاری را ایجاد می کند. سپس فضاهای باقیمانده بین توده ریشه گیاه و دیواره گلدان را با مخلوط خاکی جدید پر کنید. بعد از اینکه عمل پر کردن گلدان تمام شد ابتدا با انگشتان دست و به شکل ملایم خاک اطراف ریشه گیاه را فشار دهید و گیاه به خوبی در گیاه مستقر شود و سپس گیاه را آبیاری کنید . البته برخی از پرورش دهندگان برای تشویق گیاه به ریشه زایی در محیط جدید برای 2-1 روز اول بعد از عمل انتقال گیاه به گلدان جدید، از آبیاری گیاه خودداری می کنند اما آنرا به مکانی سایه و خنک منتقل می کنند و عمل غبارپاشی بر روی برگها را انجام می دهند تا از پژمردگی برگسار جلوگیری کنند.