معرفی گیاه - آنتوریوم Flamingo flower

آنتوریوم Anthurium به  جنس Anthurium خانواده Araceae و راسته Alismatales تعلق دارد و بومی قاره آمریکا از نواحی شمالی مکزیک تا نواحی شمالی آرژانتین و قسمتهایی از جزایر کارائیب است. گیاهانی که به جنس آنتوریوم تعلق دارند در واقع گیاهانی علفی و اپی‌فیت epiphyte هستند که بر روی سایر گیاهان زندگی می کنند اما بر خلاف گیاهان پارازیت(گیاهانی که توانایی فتوسنتز و  غذاسازی ندارد و غذای خود را از سایر گیاهان می گیرند و در واقع نوعی انگل گیاهی محسوب می شوند) با انجام عمل فتوسنتز ، غذایشان را میتوانند خودشان تهیه کنند . 

البته برخی از آنان نیز همانند سایر گیاهان معمولی در خاک مستقر می شوند. برگهای گیاهان این جنس از نظر شکل متنوع هستند به نحوی که برخی از انواع گیاه آنتوریوم به دلیل زیبایی و جذابیت برگهایشان نگهداری می شوند اما دلیل اصلی محبوبیت این گیاه گلهای زیبای آن است. البته قسمت رنگین این گیاه  که ما با نام گل از آن یاد می کنیم ، از نظر گیاهشناسی چمچه spathe است. چمچه نوعی برگواره (عضو شبیه برگ) است که می توان رنگین باشد (همانند آنچه که در آنتوریوم وجود دارد) و گل اصلی را در بر می گیرد. گل اصلی گیاه در اکثر نمونه های زینتی این گیاه زرد رنگ است. در گیاهان متعلق به جنس آنتوریم، چمچه نیز میتواند رنگ، اندازه و شکلهای متنوعی داشته باشد. همچنین ایجاد تغییرات در خصوصیات ظاهری چمچه، همیشه توجه متخصصان و اصلاح نژادگران را به خود جلب کرده است و این افراد سعی داشته اند که نمونه هایی از گیاه آنتوریوم را با چمچه‌هایی زیباتر و منحصر به فرد تر تولید کنند. توجه داشته باشید که این گیاه به دلیل داشتن کریستالهای اکسالات کلسیم سمی است و شیره آن می تواند مشکلاتی را برای دستها و چشم ایجاد کند.  از نامهای انگلیسی این گیاه می توان به anthurium, tailflower,flamingo flower و laceleaf اشاره کرد.

گونه های آنتوریوم

این گیاه گونه های متنوعی دارد که می توانید فهرست آنان را در لینک زیر مشاهده کنید

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Anthurium_species

از معروفترین گونه های آنتوریوم که برای گلدهی استفاده می شوند می توان به A.scherzerianum اشاره کرد که یکی از محبوبترین انواع آنتوریوم است که چمچه آن قرمز – نارنجی می باشد. نمونه های دو رگه حاصل از این گیاه  رنگهایی دیگر نیز دارند.A.andraeanum گونه دیگری است که  چمچه هایی قرمز رنگ دارند اما با روش اصلاح نژاد امروزه رنگهای دیگری از این گونه نیز در دست است. A.ornatum از دیگر گونه های محبوب است که به دلیل گلهای زیبایی که تولید می کند مورد توجه واقع شده است.  از طرفی همانطور که اشاره شد برخی از گونه های این گیاه به دلیل شکل زیبای برگسارشان مورد توجه قرار گرفته اند . گونه هایی که به این دلیل پرورش داده می شوند عبارتند از :

A.warocqueanum, A.magnificum, A.crystallinum, A.clarinervium, A.hookeri, A.veitchii, A.scandens, A.faustinomirandae

نگهداری آنتوریوم به عنوان گیاه خانگی

برخی از گونه های این گیاه را می توان به عنوان گیاه خانگی نگهداری کرد. گونه  A. crystallinum f peltifolium  به دلیل برگهای بزرگ مخملی و سبز تیره ای که دارند مورد توجه قرار گرفته اند در حالیکه از نمونه های دو رگه و بدست آمده از گونه های  A.scherzerianum و A.andraeanum به دلیل رنگ زیبای چمچه ها  استقبال شده است. اما توجه داشته باشید که اصولا  گیاهان آنتوریوم از جمله گیاهانی هستند که نگهداری آنان در منزل به عنوان گیاهی گلدانی و خانگی  به دلیل نیاز به طیف دمایی خاص و بخصوص رطوبت بالای محیط  کاری مشکل است با این وجود نگهداری دو گونه A.scherzerianum و A.andraeanum در مقایسه با سایرین آسانتر و متداول تر است. در شرایط بسیار مناسب محیطی این گیاه می تواند سالانه 12-8 گل تولید کند.

شرایط محیطی

آبیاری: خاک این گیاه همیشه باید مرطوب باشد. البته این به معنی خیس و گل آلود بودن خاک نیست. بلکه خاک همواره باید رطوبت را داشته باشد. بنابراین زمانی که سطح رویین خاک شروع به خشک شدن کرد می توان گیاه را آبیاری کرد . هنگام آبدهی باید مقداری آب استفاده کنید که از منافذ زیرین گلدان آب اضافه خارج شود. خروج آب از منافذ زیرین گلدان به معنی استفاده از مقدار کافی آب است. کمبود آب منجر به سوختگی نوک و حاشیه برگها و گلها شود. آبیاری بیش از اندازه نیز می تواند منجر به زردی برگها شود. از آنجایی که این گیاه به مناطق گرمسیری تعلق دارد بنابراین وجود رطوبت در هوا نیز بسیار مهم است. می توان برای افزیش رطوبت از روش زیرگلدانی حاوی سنگریزه استفاده کرد. در این روش یک زیرگلدانی را از قلوه سنگهای کوچک پر می کنیم سپس تا نیمه ارتفاع آن آب می ریزیم و  گلدان را روی سنگریزه ها میگذاریم توجه داشته باشید که کف گلدان حاوی گیاه با آب درون زیرگلدانی در تماس نباشد. آب موجود در زیرگلدانی به تدریج و با حرارت محیط تبخیر شده و مقداری از رطوبت هوای مورد نیاز این گیاه را تامین میکند. همچنین می توان به شکل روزانه این  گیاه را چند بار با آب غبارپاشی کرد.

نور: وجود نور کافی در محیط این گیاه برای گلدهی آن لازم است اما  نور مستقیم آفتاب را دوست ندارد.نور مستقیم آفتاب می تواند موجب سوختگی برگها و ایجاد ناحیه های قهوه ای رنگ در برگ و حتی مرگ آن شود. همچنین نور فراوان مانع از گلدهی مناسب این گیاه و کاهش رشد آن خواهد شد. البته در طی زمستان که اصولا میزان نور محیط کم است می توان در طی ساعات صبح آنرا در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داد. نور کم محیط در طی فصول بهار و تابستان می تواند منجر به کاهش رشد و تعداد اندک گل این گیاه شود. اما توجه داشته باشید که در بهار و تابستان و اوایل پاییز این گیاه را حتما باید از نور مستقیم آفتاب محافظت کرد. بهترین مکان جایی نزدیک به یک پنجره جنوبی و یا شرقی و یا هر مکان دیگری که پر نور و روشن باشد است. البته گیاه را در مکانی بگذارید که از نور مستقیم آفتاب بخصوص در بعد از ظهر در امان باشد. نمونه هایی از این گیاه که به دلیل برگهای زینتی (و نه گلهایی که تولید میکنند) نگهداری می شود، در مقایسه با انواع گلدار این گیاه شرایط نور کم محیط را بهتر می تواند تحمل کند.

دما: در طی روز دمای 32-25 درجه و در طی شب حدود 23-21 درجه مناسب است. به گفته برخی از پرورش دهندگان بهتر است که اصولا بین دمای روز و شب حدود 10 درجه اختلاف باشد. یعنی در طی روز مثلا اگر دما 30 درجه است در طی شب دمای محیط 20 درجه باشد . همچنین هر مقدار که دمای محیط بالاتر باشد باید رطوبت نیز افزایش یابد و آبیاری با فواصل کوتاه تری انجام شود. از آنجایی که تامین رطوبت محیط در محیط داخل خانه کار سختی است بنابراین به توصیه برخی از پرورش دهندگان بهتر است که دمای محیط نگهداری این گیاه در درون خانه بیش از 26 درجه نشود. توجه کنید که اصولا دمای زیر 18 درجه سانتیگراد بخصوص  در طی روز برای این گیاه مضر است و باعث کاهش رشد و گلدهی آن میشود البته در طی شب این دما مشکلی ایجاد نمی کند.  زرد شدن از بین رفتن برگهای گیاه در دمای 10-4 درجه سانتیگراد انجام می شود.  دمای بالاتر از32درجه می تواند منجر به کم رنگ شدن گلها، سوختگی حاشیه برگ و گل و در نهایت کاهش گلدهی و همچنین کاهش رشد گیاه شود.  توجه  داشته باشید که این گیاه در طی فصل سرد سال ترجیح می دهد تا به مدت 6 هفته در دمای 15 درجه نگهداری شود و در طی این مدت باید آبیاری گیاه را نیز کاهش داد. در طی این مدت گیاه دوران استراحت خود را طی می کند و این مسئله به گلدهی بهتر گیاه در سال بعد کمک خواهد کرد.

خاک: آنتوریوم به خاکی مرطوب که حاوی مواد ارگانیک زیادی است بهترین رشد را دارد. مثلا می توان از ترکیب یک قسمت پیت موس+یک قسمت خاک برگ+ یک قسمت پرلایت استفاده کرد. هر ترکیب دیگری که سبک باشد و مواد ارگانیک نیز در خود داشته باشد مناسب است . تعویض گلدان را زمانی انجام دهید که ریشه های گیاه از منافذ زیرین گلدان بیرون آمده باشد و یا سطح رویین خاک گلدان به دلیل رشد گیاه و یا آبیاری نشست کرده باشد. در مورد کوددهی می توان از کودهایی که اصولا ملایم هستند  مثل فرمول 10-10-10  استفاده کرد حتی برخی از پرورش دهندگامن توصیه می کنند اصولا هنگام کود دهی این گیاه بهتر است که از کودهایی با نصف غلظت و حتی یک چهارم غلظت استفاده شود. همچنین برای تشویق این گیاه به گلدهی می توان از کودهایی با فسفر بیشتر (در مقایسه با نیتروژن مانند فرمول 15-30-15 و یا 10-20-10) استفاده کرد. اما توجه داشته باشید که کود را با نصف غلظت توصیه شده استفاده کنید.. کوددهی این گیاه با غلظتهای معمولی که برای سایر گیاهان استفاده می شود به ضرر این گیاه است و می تواند منجر به زرد شدن برگها بخصوص برگهای موجود در قسمت پایین گیاه و همچنین سختگی نوک برگها می شود. این لکه های سوخته به تدریج بزرگتر می شوند. این شرایط در صورتی که از آب با میزان املاح بالا نیز استفاده کنید پیش خواهد آمد. در هر دو صورت میتوان به منظور شستشوی خاک و خروج املاح اضافی از آن مدتی با آب مقطر گیاه را آبیاری کرد.

 تکثیر : با کاشت بذر می توان این گیاه را تکثیر کرد . البته باید از بذر تازه این گیاه استفاده کرد و همچنین اصولا رسیدن بذر باید بر روی گیاه انجام شود که این نیز در حدود 7-6 ماه طول میکشد. رنگ بذرها قرمز و یا زرد رنگ است . همچنین برداشتن پوشش بذرها نیز لازم است تا جوانه زنی آنها بهتر انجام شود. برای این کار ابتدا می توان آب را تا حدود 21 درجه گرم کرد و بذرها را در داخل ظرف آب قرار داد. خیس خوردن بذرها برای مدت 4-3 روز به نرم شدن پوشش اطراف آنها کمکمی کند اما هر روز باید حداقل یک مرتبه آب ظرف را عوض کرد و از آب تازه استفاده کرد .برای کاشت بذرها می توان مخلوطی از سه چهار خزه اسفاگنوم +  یک چهارم زغال چوب مخصوص آکواریوم  استفاده کرد.اگر تهیه این مواد مشکل است م یتوان از مخلطو پرلایت +کوکوپیت نیز استفاده کرد. بذرها روی سطح قرار میگیرند و با کف دست به سطح خاک فشرده می شوند . فرو رفتن بذرها در داخل بستر کاشت تا عمق 3 میلیمتر کافی است.  سپس با روش غبارپاشی، آبیاری می شوند. گلدان حاوی بذرها در مکانی گرم با دمای حدود 29-26 درجه سانتیگراد و پر نور اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار میگیرد. جوانه زنی 8-2 هفته طول میکشد. روش تقسیم بوته را می توان در هنگام تعویض گلدان انجام داد. هنگامی که گیاه را از گلدان بیرون می آوریم می توان با وسیله ای تیز همانند یک چاقو توده ریشه را به همراه برگسار متصل به آن به دو یا چند قسمت تقسیم کرد و به عنوان گیاهانی مستقل در گلدانهایی جداگانه کشت کرد. روش قلمه گیری دیگر راه تکثیر این گیاه است و از ساقه های این گیاه در هر زمان از سال بجز زمستان قلمه نیز می توان تهیه کرد. قلمه ها به طول حدود 15-10 سانتیمتر ترجیحا از قسمتهای پایین ساقه تهیه می شوند.  برای بستر کاشت نیز می توان از مخلوط خاک برگ + پیت موس و یا شن +پیت موس  (و یا سایر مخلوطهای سبک که رطوبت را نیز در خود نگه می دارند) استفاده کرد. دمای محیط در حدود 24-22 درجه مناسب است . بستر کاشت را باید همواره مرطوب نگهداشت زیرا رشد ریشه های قلمه بستگی به وجود رطوبت همیشگی در بستر کاشت دارد. برخی نیز به همین دلیل ترجیح می دهند تا تشکیل شدن ریشه ها بر روی قلمه ها ، آنان را در آب نگداری کنند و سپس به بستر کاشت منتقل کنند. جداکردن پاجوشها روش دیگر تکثیر این گیاه است . زمانی که یک پاجوش 4-3 برگ داشت می توان آنرا از گیاه مادری جا کرد و به شکل مستقل آنرا کاشت. به  شکل تجاری و در تعداد انبوه این گیاه را با روش کشت بافت تکثیر می کنند.

مشکلات: از آفات این گیاه می تان به شته، تریپس و انواع شپشکها اشاره کرد. همچنین نوعی نماتد وجود دارد که برگهای گیاه بخصوص گیاهان جوان را آلوده می کند و موجب رگه دار شدن سطح برگ م شود. در صورت شدت آلودگی برگها خشک خواهند شد و گیاه از بین خواهد رفت. از مهمترین بیماری های قارچی این گیاه می توان از ریزوکتونیا Rhizoctinia نام برد که در شرایط دما و رطوبت بالای محیط و خاکی با زهکش نامناسب شیوه می یابد. بلایت (سوختگی باکتریایی) منجر به شکل گیری لکه ها و نواحی قهوه ای رنگ بر روی برگهای می شود. پژمردگی باکتریایی توسط باکتری ‌  Ralstonia solanacearum از جمله مشکلات دیگر این گیاه است که ابتدا برگها