معرفی گیاه- آلاله buttercup flower

آلاله Ranunculus به خانواده   Ranunculaceae تعلق دارد و از نظر گیاهشناسی در جنس این گیاه در حدود 600 گونه گیاهی تا کنون شناسایی شده است. آلاله‌ها گیاهانی علفی و با گلهایی اکثرا به رنگ زرد یا سفید و گاهی نیز نارنجی، صورتی و قرمز رنگ هستند . گلهای آلاله معمولا 5 عدد گلبرگ دارند اما گاهی 6 عدد و همچنین نمونه هایی با تعداد بسیار ییشتری از گلبرگها نیز وجود دارد که بخصوص انواع پر از گلبرگ آنها بسیار مورد توجه دوست داران گلها و گیاهان قرار گرفته است.   

اگرچه گلهای رنگین این گیاه موجب اهمیت یافتن آنهاشدهاست اما انواع کوتاه قامت و خزنده ای از این گیاه نیز وجود دارند که به عنوان کف پوش مورد استفاده قرار میگیرند. زمان گلدهی این گیاهان معمولا در بهار است اما برخی از انواع آنان در طی تابستان شکوفا می شود. این گیاهان جز گیاهان سمی محسوب می شوند که اگر خورده شوند می توانند مشکلاتی را برای دهان و زبان آنان ایجاد کنند. گیاه آلاله در زبان انگلیسی با نامهای Buttercups, spearworts, watercrowfoots شناخته می شود.

توجه: اگرچه برخی ازاین گیاهان به دلیل گلبرگهای زیبا و خوشرنگی که دارند مورد توجه قرار گرفته اند اما جالب است بدانیم که یکی از گونه های این گیاه یعنی R.auricomus اصلا گلبرگی ندارد و این نشان دهند تنوع در رابطه با تعداد گلبرگها در این گیاهان است.

توجه: گونه R. Asiaticus که بومی نواحی مدیترانه ای در جنوب غربی آسیا و شمال شرقی آفریقا است در زبان انگلیسی با نام Persian buttercup یا آلاله ایرانی شناخته می شود و بخصوص نمونه هایی که تعداد بیشتری گلبرگ دارند از جمله گونه های محبوب در دنیای گلها و گیاهان به شمار می رود.

شرایط محیطی

آبیاری: در زمان گلدهی این گیاه ، خیلی به آن آب ندهید. فقط در حدی آبیاری کنید که خاک از مقداری رطوبت برخوردار باشند. آبیاری بیش از اندازه موجب کاهش گلدهی و در نهایت پوسیدگی تمامی گیاه می شود. با فرارسیدن فصل پاییز و در زمانی که گلدهی گیاه نیز متوقف شد آبیاری را کاهش دهید و فقط زمانی گیاه را آب دهید که خاک نسبتا خشک شده باشد. برگها بعد از گلدهی نیز وظیفه غذاسازی و انتقال آن به پیازها را دارند. زمانی که برگها زرد شدند، آنها را جدا و قطع کنید و پیازها را از خاک بیرون آورید و در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.

نور: به مکانی روشن با نور مستقیم آفتاب به مدت حداقل 6 ساعت دارد . مکانهای کم نور از جمله دلایل عدم گلدهی مناسب این گیاه هستند . البته از آنجایی که این گیاه اصولا هوای خنک را دوست دارد و در چنین هوایی گلدهی دارد، بنابراین زمانی که آلاله را در گلدان پرورش می دهید و دمای هوا نیز گرم است، بهتر است که آنرا در پشت شیشه و زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. بلکه در نزدیکی پنجره و جایی که روشن و پر نور اما بدون نور مستقیم آفتاب است بگذارید. این مسئله بخصوص در روزهای گرم اواخر بهار و طی تابستان مهم است. درچنین روزهایی و برای اینکه گیاه دچار کمبود نور نیز نشود، بهتر است که گلدان در طی ساعات اولیه روز و قبل از ظهر از نور مستقیم برخوردار باشند اما در بعد از ظهر حتما در مکانی سایه قرار بگیرند.

دما: به طور کل آلاله ها در مناطقی که زمستانهای ملایم به همراه بهاری خنک و طولانی دارند بهترین رشد و گلدهی را دارند.  این گیاه در طی زمستان یخبندانهای ملایم را تحمل می کند اما زمانی که دما به زیر 10- درجه سانتیگراد برسد از بین خواهد رفت. در طی اواخر بهار و تابستان گرمای هوا مهمترین دلیل عدم گلدهی این گیاه است. بهترین دما برای رشد این گیاه 24-15.5 درجه سانیتگراد است اگر هوای منطقه در طی زمستان به زیر 10- نزول می کند باید پیازهای این گیاه را از خاک در آورد تا از خطر یخ زدگی محافظت شوند اما اگر چنین امکانی وجود ندارد می توان لایه از مواد ارگانیک همانند خاک برگ به ضخامت 30-15 سانتیمتر بر روی سطح خاک پخش کرد تا از خطر یخبندان تا جایی که امکان دارد در امان بمانند. با فرارسیدن بهار و مناسب شدن دمای هوا باید این خاک برگها را برداشت و در صورتی که خاک نیز فقیر است از لایه به ضخامت 7-5سانتیمتر خاکبرگ تازه استفاده کرد.

خاک: در مورد خاک خیلی سخت گیر نیست اما به خاکی با زهکش مناسب و عدم نگهداری آب اضافی نیاز دارد. خاکهای سنگین و در صورت ماندگار آب می توانند موجب پوسیدگی و از بین رفتن گیاه شوند. بکارگیری مواد ارگانیک همانند خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده دامی به رشد و گلدهی این گیاه کمک می کند. به عنوان مثال می توان از مخلوطی از خاک معمولی +خاک برگ +مقداری شن برای این گیاه  استفاده کرد. اگر قصد کاشتن این گیاه را در گلدان دارید برای هر پیاز درشت این گیاه که محیطی برابر با 8-7 سانتمیتر دارد از از گلدانی با قطر دهانه حداقل 25 سانیتمتر استفاده کنید. اگر در زمان تهیه خاک و یا اوایل فصل از خاک برگ استفاده شده است ، دیگر نیاز چندانی به کوددهی در طی فصل رویش نیست اما به هر حال می توان از کودهی کامل یکی قبل از گلدهی و دیگری بعد از اتمام گلدهی استفاده کرد. نوبت کوددهی بعد از گلدهی به منظور قوی تر کردن پیازهای داخل خاک است.

تکثیر: یکی از راه های تکثیر این گیاه کاشت پیازهای آن است(البته این اعضا در اصل ریشه زیرزمینی هستند تا پیاز اما معمولا پیاز خوانده می شوند). پیازهای گیاه مادری در طی فصل پاییز و بعد از اینکه برگهای گیاه زرد رنگ شدند از خاک بیرون آورده می شوند و در میان پیت موس و یا ورمی کولایت که تا حدودی رطوبت دارند در محیطی خنک نگهداری می شوند و ابتدای فصل بهار مناسب ترین زمان کاشت پیازها است. میتوان قبل از کاشت پیازهایی که مدتی را در انبار گذرانده اند ،  به مدت حداکثر دو ساعت در آب خیساند تا به جوانه زنی بهتر آنها بعد از کاشت کمک شود. بهترین اندازه پیازهای این گیاه که می توانند تا حدود 30 گل تولید کنند محیطی برابر با 8-7 سانتیمتر دارد.پیازها را در عمق 5 سانتیمتری و با فاصله 15-10 سانتیمتر کاشته می شوند.هنگام کاشت باید سر پیازها به طرف بالا باشد. بعد از کاشت، پیازها آبیاری می شوند لایه ای از خاک برگ تازه به ضخامت 5 سانتیمتر روی سطح خاک قرار میگیرد و تا زمان مشاهده رشد جدید از زیرخاک نیاز چندانی به رطوبت وجود ندارد. بهترین دما برای شروع جوانه زنی پیازهای این گیاه حدود 10 درجه سانتیگراد است و جوانه زنی بین 25-15 روز طول میکشد.  وجود چنین دمایی یعنی 10 درجه سانتیگراد به مدت 8-6 هفته در طی شب و 24-15.5 درجه سانتیگراد در طی روز  موجب گلدهی بسیار مناسب گیاه خواهد شد.

اگر در زمان کاشت پیازها دمای محیط در حد 26 درجه باشد پیازها به خواب خواهند رفت و دیگر جوانه نخواهند زد. راه تکثیر این گیاه کاشت بذر آن است. بذرها را می توان 12 هفته قبل از اتمام زمستان در محیط محافظت شده همانند درون خانه و یا  در اوایل بهار بعد از رفع خطر یخبندان در فضای آزاد کشت کرد و از مخلوط کوکوپیت +پرلایت و یا خاک برگ به تنهایی میتوان برای کاشت بذرها استفاده کرد. نیازی به پوشاندن بذرهای این گیاه با خاک نیست چون بذرها به نور برای جوانه زنی نیاز دارند و اگر روی آنها پوشانده شود از میزان جوانه زدن آنها کاسته میشود.در ابتدای کاشت نیز میتوان از روش غبارپاشی برای ابیاری استفاده کرد که بذرها جابجا نشوند و زمانی که گیاهان جوان 3-2 برگ درآوردند از روش آبیاری معمولی استفاده کرد. بعد از کاشت بذرها می توان سطح گلدان را با یک پلاستیک شفاف پوشاند و آنرا در مکانی خنک، روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار داد. جوانه زنی بذر این گیاه به کندی صورت می گیرد و حتی ممکن است تا حدود 3 ماه رشد و ظهور گیاهان جوان طول بکشد در طی این مدت باید مراقب باشید که سطح خاک خشک نشود. زمانی که دمای هوای بیرون به حدود 10 درجه سانتیگراد رسید می توان گیاهان جوان را به فضای باز منتقل کرد.