معرفی گیاه -دیزیگتکا (آرالیا دروغین) Dizigotheca

دیزیگتکا با نام علمی Dizygtheca elegantissima به خانواده Araliaceae تعلق دارد و بومی جزایر واقع در نواحی جنوبی اقیانوس آرام است. این گیاه در موطن خود حتی می‌تواند تا 8-6 متر نیز ارتفاع بیابد اما به عنوان یک گیاه خانگی و گلدانی معمولا زیر 2 متر رشد خواهد کرد. برگهای دیزیگتکا از 10-7 عدد برگچه باریک تشکیل شده است که همانند انگشتان یک دست به نظر می‌رسند . زمانی که برگها بسیار جوان هستند و هنوز کاملا باز نشده اند به رنگ مسی - قهوه ای هستند اما در نهایت سبز رنگ می‌شوند. ساقه های جوان نیز ته مایه ای از رنگ قرمز را دارند که بر روی آنان لکه هایی از رنگ کرم نیز مشاهده می‌شود اما ساقه های بالغ سبز رنگ هستند. گیاهان خانگی به ندرت گل می دهند اما به هر حال زمان شکل گیری گلها در تابستان و رنگ آنان سفید است . این گیاه در تمامی مدت سال رشد می‌کند و در طی زمستان دوره رکود ندارد.

آبیاری: این گیاه به آبیاری کم و یا زیاد حساس است و این شرایط می‌تواند موجب پژمردگی و ریزش برگهای آن شود. آبیاری بیش از اندازه موجب نرم شدن برگها و سقوط آنان می شود. بهتر است که بین هر دو آبیاری صبر کنید تا سطح خاک به میزان حدود 2.5 سانتیمتر خشک شود و سپس به گیاه آب دهید. این گیاه به رطوبت مناسب هوای محیط نیز نیاز دارد. خشکی هوا موجب خشک و شکننده شدن برگها و ریزش آنان می‌شود. استفاده از دستگاه های تولید رطوبت محیط بسیار ایده آلی را برای آن بوجود می‌آورد اما در صورت نبود آن می توان از غبارپاشی برگسار به مدت چند بار در طی روزهای گرم و یک یا دو بار در روزهایی با دمای پایین تر استفاده کرد. از روش زیرگلدانی محتوی سنگریزه و آب نیز می توان استفاده کرد . بدین صورت که یک زیر گلدانی را پر از سنگریزه می کنیم. سپس تا نیمه آن آب می ریزیم . گلدان گیاه را بر روی سنگریزه قرار می دهیم. البته مراقب باشید که انتهای گلدان حاوی گیاه با آب در تماس نباشد. گرمای محیط آب موجود در زیرگلدانی را تبخیر می‌کند و رطوبت مورد نیاز هوای محیط تا حدودی تهیه می‌شود.

دما: دمای مناسب 29-18 درجه سانتیگراد است و دمای شبانه نباید از 18 درجه کمتر شود. رسیدن دما به 15.5 درجه سانتیگراد موجب ریزش برگها بخصوص برگهای قسمت بالایی گیاه می شود در حالیکه برگها هنوز سبز هستند و دمای 5 درجه سانتیگراد گیاه را از بین خواهد برد.

نور: مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. نور مستقیم آفتاب موجب سوختن حاشیه برگها خواهد شد. نور کم محیط موجب ریزش برگهای پایینی گیاه خواهد شد. حتی سایه اندازی برگهای بالایی بر روی برگهای پایینی موجب ریزش برگهای پایین گیاه می‌شود. در این صورت باید گیاه را به مکانی روشن تر منتقل کرد.

خاک: به خاکی با زهکش خوب نیاز دارد و البته اگر خاک کمی اسیدی نیز باشد به رشد آن کمک خواهد شد. بنابراین مخلوطی همانند پیت موس+ خاک لوم+ شن ترکیب مناسبی برای پرورش این گیاه است. رشد بسیار کند گیاه و کوچک بودن برگها و رنگ پریده شدن آنان دلیل کمبود مواد غذایی در خاک است. برای کوددهی می توان هر ماه یک مرتبه از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی هانند 10-10-10 استفاده کرد. اگر هر دو هفته یکبار بخواهید گیاه را کود دهید غلظت کود را به نصف کاهش دهید. زمانی که گیاه برای گلدان بسیار بزرگ بود و ریشه ها از منافذ زیرین بیرون آمده بودند می‌توان گلدان را عوض کرد.

 آفات و بیماری: شته ها ، کنه ها،تریپس و حشرات سپردار از جمله آفات این گیاه محسوب می‌شوند. بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی کند مگر در شرایط مرطوب و خاک آلوده که ممکن است بیماریهای قارچی شیوع یابند.

تکثیر:  برای تکثیر این گیاه می‌توان از قلمه استفاده کرد. قبل از گرفتن قلمه ها به مدت یک یا دو روز گیاه را به خوبی آب دهید تا خاک بستر گلدان به خوبی مرطوب باشد. قلمه ها را می‌توان به طول 15-10 سانتیمتر و از شاخه های رویشی و در هر زمان از سال تهیه کرد. بستر کاشت قلمه ها باید سبک باشد به عنوان مثال می‌توان از مخلوط مساوی ورمی کولایت و پیت موس  و یا پرلایت و پیت موس استفاده کرد. قلمه ها در بستر کاشت قرار می‌گیرند و دمای محیط به میزان 23-21 درجه سانتیگراد تنظیم می‌شود. رطوبت محیط نیز باید بالا باشد تا قلمه ها بتوانند ریشه بدهند. خوابانیدن هوایی راه دیگر تکثیر این گیاه است. باید ساقه ای بالغ انتخاب شود. برش افقی بر روی طول ساقه بزنید به طوریکه نوک چاقو در یک سوم ضخامت ساقه فرو رود. سپس در اطراف ناحیه برش خورده خزه اسفاگنوم مرطوب قرار دهید و به دور آن پلاستیک بکشید و همواره خزه را مطوب نگهدارید . بعد از ظهور ریشه ها می‌توان ساقه را از زیر ناحیه رشد ریشه ها از گیاه مادری جدا کرد و در گلدانی جدا گانه کاشت. اگر این گیاه بذر تولید کرد می توان بذرها را در بستر کاشتی سبک و مرطوب کشت کرد. عمق کاشت نیز دو برابر قطر بذر است . دما ی مناسب برای جوانه زنی بذور 23-21 درجه سانتیگراد است.

هرس: آرالیای دروغین سرعت رشد اندکی دارد و زمانی باید آن راهرس کرد که بخواهید ارتفاع آن را کنترل کنید. در اثر گذشت زمان برگهای پایینی خواهد ریخت و بعد از مدتی اینگونه به نظر می‌رسد که گیاه ساقه دارد. اما اگر بخواهید که گیاه از قسمت پایین برگ داشته باشد و به بیان دیگر بوته ای به نظر برسد می‌توان هرس ساله گیاه را سرزنی کرد. حتی اگر این گیاه را از ارتفاع 15 سانتیمتری خاک قطع کنید باز هم جوانه های جانبی شروع به رشد خواهند کرد . بنابراین سرزنی به گیاه آسیبی وارد نمی ‌آورد. بهترین زمان برای این کار بهار است و گیاهان جدید به زودی از قسمت پایین شروع به رشد می‌کنند.

ریزش برگهای دیزیگتکا:

یکی از مهمترین مشکلاتی که دارندگان این گیاه با آن مواجه هستند ریزش برگهای آن است که دلایل مختلفی موجب این مسئله می‌شود که عبارتند از:

انتقال به مکان جدید:این عمل می‌تواند به گیاه استرس وارد کند زیرا این گیاه نسبت به محیط خود حساس است.بنابراین زمانی که از گلفروشی این گیاه را تهیه می‌کنید و به خانه می‌آورید منتظر ریزش تعدادی از برگها آن باشید همچینن  اگر مجبور هستید که گیاه را در محیط داخلی خانه جابجا کنید به تدریج این عمل را انجام دهید تا مانع از ریزش شدید برگها آن شوید.

دما و رطوبت: دیزیگتکا رطوبت بالای محیط را دوست دارد اما رطوبت کم را نیز به خوبی تحمل می‌کند. اما خشکی بیش از اندازه محیط می‌توان دلیل دیگری بر ریزش برگها آن باشد. کاهش دما به زیر 18 درجه نیز از دلایل دیگر ریزش برگهای این گیاه است.

آبیاری : آبیاری کم و یا زیاد موجب ریزش برگهای آن می‌شود. رطوبت اندک محیط نیز یکی دیگر از دلایل ریزش برگهای دیزیگتکا است.

شور شدن بستر کاشت: به شوری بستر کاشت مقاومت ندارد و نباید زیاد کود داده شود یا آب حاوی املاح زیادی باشددر غیر اینصورت برگهای آن خواهد ریخت. شوری بستر کاشت یعنی افزایش نامناسب غلظت برخی از عناصر در محیط اطراف ریشه ها. این عناصر ممکن است در اثر استفاده نامناسب از کودها و یا آب با کیفیت نامناسب ایجاد شود.